klsti452

480

K. MOSZYŃSKI! KULTURA LUDOWA SŁOWIAN

mieniło; według niego nie krokwie powstałyby z krzyżowych kozłów, lecz odwrotni** kozły krzyżowe i uszkowe- z krokwi. Dojść zaś mogło do tego dzięki spotkaniu się na jednyeh i tyełi samych terytoriach konstrukcji krokwiowej z konstrukcją na ślemię i sochę. Aby to kwestje rozstrzygnąć, przeprowadzić należy, jak zwykle w podobnych wypadkach, szczegółowe badania etnogeograficzne.

. Krokwiowe dachy są dziś niezmiernie rozpowszechnione śród Słowian zachodnich oraz bardzo znacznej części wschodnich (fig. 430 i 437). U Słowian północno-wschodnich dają w niektórych krajach „formy mieszane z konstrukcją slegową (§ 497). Używają, względnie używali, krokwiowego dachu także Słowianie bałkańscy, zwłaszcza na północnym zachodzie, w centralnej i południowo-wschodniej części półwyspu; ale dokładniejsze wiadomości o jego rozmieszczeniu na półwyspie bałkańskim posiadamy dotychczas tylko z Bułgarji. Tam co-

487. Huculska chałupa w konstrukcji. Wieś Ploska nad rzeką 1’utilla, Jlukowina (Kumunja), MAGW, t. 26, r. 1896, str. 164, fig. 876.

prawda, według badań p. J. Obrebskiego, w budownictwie wyższem panuje konstrukcja na półsochy; jednak dachy prymitywnych gospodarskich budowli są konstruowane bądź na sochy, bądź na krokwie; przyczem, w sposób bardzo zajmujący, konstrukcja na krokwie spotyka się głównie, czy nawet wyłącznie, na obszarach położonych na południc od górskiego łańcucha Bałkanu oraz niekiedy w samych tych górach (ob. np. rys. 425), podczas gdy na północ stamtąd rozpowszechniona jest konstrukcja na sochy.

O ile w Bułgarji krokwiowe dachy cechują budownictwo niższe, o tyle zupełnie odwrotnie na wschodniej Słowiańszczyźnie są one cechą budownictwa wyższego. Nawet tam, gdzie, jak na Biało-i Małorusi stodoły są budowane na sochę, chaty mieszkalne kryją na