(ponieważ bioinsektycyd nie byłby wytwarzany w pyłku), podobnie nie byłoby powodu do niepokojenia konsumentów szkodliwością bulw ziemniaka odpornego na stonkę ziemniaczaną. Należy jednak jasno powiedzieć, że zastosowane rozwiązania były wynikiem ówczesnego stanu wiedzy. Współcześnie można by zastosować rozwiązania wolne od tych ułomności, co opóźniłoby o około 10 lat wprowadzenie odmian GM do uprawy.
Wiele zastrzeżeń wobec odmian GM przestało być aktualnych na skutek udoskonalenia metodyki uzyskiwania tych odmian.
Czy odmiany GM są rolnictwu potrzebne?
Od rolnictwa oczekuje się obecnie przede wszystkim zmniejszenia uciążliwości dla środowiska naturalnego, dostarczania żywności bezpiecznej i znaczniejszego zaspokajania zapotrzebowania na energię. Przekłada się to na konkretne cele szczegółowe, aby wymienić tylko: radykalne zmniejszenie wymagań co do nawożenia mineralnego, oszczędne gospodarowanie wodą, zmniejszenie/ rezygnacja z chemicznej ochrony przed szkodnikami i chorobami, odporność na suszę, wytwarzanie żywności o pełniejszej wartości biologicznej oraz znacznego postępu u' wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii. Rolnictwo mogłoby także przejąć w'iele dotychczasowych działalności przemysłowych uciążliwych dla środowiska, szczególnie w zakresie dostarczania nowych materiałów i surowców, w tym opakowań biodegradowalnych. Wymaga to oczywiście skorzystania z różnorodnych działań, nie tylko technologii GMO. Z GMO zrezygnować się jednak nic da, ponieważ dają pewność realizacji tych bardzo złożonych celów w' przewidywalnej skali czasowej.
Od rolnictwa oczekuje się spełnienia wymogów, których nie będzie można zrealizować bez udziału postępu biologicznego. Rezygnacja z GMO oznacza niemożność ich pełnej realizacji.
Podsumowanie
Wzrost powierzchni uprawy odmiany GM wykazuje wyjątkowo dużą dynamikę. Niektóre kraje starają się jednak nie dopuścić odmian GM do uprawy, między innymi czyni to Polska. W Unii Europejskiej zostały wprowadzone odpowiednie zabezpieczenia prawne i instytucjonalne mające uchronić przed ewentualnymi skutkami szkodliwości organizmów GM oraz zabezpieczające prawa własności intelektualnej.
Wobec odmian GM są wysuwane różne zastrzeżenia. Przede wszystkim wskazywano na zagrożenie środowiska naturalnego, bioróżnorodności i zdrowia konsumentów. Żadne z nich nie zostało jednak dotychczas potwierdzone. Natomiast uprawa odmian GM przyniosła rolnikom bezpośrednie korzyści ekonomiczne oraz spowodowała zmniejszenie uciążliwości upraw dla środowiska. Przypuszcza się, że dzięki obecności odmian GM realne stanie się spełnienie oczekiwań, aby rolnictwo mniej obciążało środowisko oraz podejmowało nowe zadania jak dostarczanie nowych surowców' i produktów.
m