Image (118)

68

ROBERT H. JACKSON, PATRICIA OWENS

dzenia głoszące, iż polityka światowa wykracza poza ramy suwerenności państwowej. Bardziej prawdopodobna wydaje się teza, że jej natura ponownie ulega transformacji. Martin Shaw (2000) twierdzi np., że instytucje ponadnarodowe reprezentują początek nowej formy „międzynarodowej” władzy państwowej lub „globalnego zachodniego konglomeratu państwowego”. Inni zwracają uwagę na wyłanianie się nowego rodzaju „imperium”, którego centrum znajduje się w Stanach Zjednoczonych i które opiera się na nowym typie suwerenności ponowoczesnej (Hardt i Negri 2005; zob. rozdz. 1).

Zmiana jest nieodłącznym elementem historii. By zrozumieć znaczenie i stworzyć przejrzysty obraz suwerenności państwowej oraz zmieniających się form władzy globalnej, potrzeba jeszcze wiele czasu.

Więcej informacji związanych z tematyką tego rozdziału, a także studia przypadków, można znaleźć na stronie towarzyszącej podręcznikowi: www.oup.com/uk/booksites/ politlcs.

Kluczowe tezy

•    Współczesna społeczność międzynarodowa jest najczęściej postrzegana w kategoriach globalnych ram społecznych, które tworzą wspólne normy i wartości oparte na zasadzie suwerenności państwowej.

•    Znaczącą manifestacją owych ram społecznych jest Karta Narodów Zjednoczonych.

•    Wspomniane wartości I normy są również źródłem wielu nowych problemów we współczesnej polityce światowej.

•    Obecnie toczy się debata dotycząca przyszłości suwerenności państwowej, która dotyka również zagadnień globalnej społeczności międzynarodowej.

PYTANIA

1.    Co można powiedzieć o wartościach politycznych i skłonnościach ludzkich na święcie na podstawie koncepcji społeczności międzynarodowej?

2.    Omów i oceń pojęcie społeczności międzynarodowej Hedteya Bulla.

3.    Porównaj model społeczności międzynarodowej starożytnej Grecji oraz renesansowych Wioch.

4.    Omów pokój westfalski w kontekście nowego etapu rozwoju społeczności międzynarodowej.

5.    Na czym polegają problemy z uznaniem pokoju westfalskiego za moment narodzin „społeczności międzynarodowej"?

6.    Dlaczego normy europejskiej społeczności międzynarodowej stały się ogólnymi normami obowiązującymi na całym świecie?

7.    Czy globalna społeczność międzynarodowa, obejmująca zarówno bardzo bogatych, jak i najbiedniejszych członków, może być jednostką funkcjonalną w dłuższej perspektywie czasowej?

8.    Czy społeczność międzynarodowa stanowi część rozwiązania, czy jest raczej problemem na drodze do rozwiązania kwestii państw upadłych?

9.    Jakie relacje zachodzą między różnymi sposobami pojmowania „społeczności międzynarodowej" a metodami zorganizowania przemocy?

10. Czy społeczność międzynarodowa oparta na zasadzie suwerenności państwa ma przyszłość?

Rozwój społeczności międzynarodowej

WSKAZÓWKI DO DALSZYCH LEKTUR

f

Watson A. (1992), The Evolution of International Society (Routledge, London). Wyczerpująca analiza różnorodnych społeczności międzynarodowych na przestrzeni dziejów oraz rywalizujących lub po wiązanych z nimi imperiów.

Buli H. (1977), The Anarchical Society: a Study of Order in World Politics (Columbia Unlverslty Prosi*., New York). Klasyczna praca reprezentująca podejście szkoły angielskiej do zagadnień społeczności międzynarodowej.

Bul! H., Watson A. (red.) (1984), The Expansion of International Society (Clarendon Press, Okfortl), Najpełniejszy bodajże opis historii ekspansji społeczności europejskiej.

Armstrong David (1993), Revolution and World Order (Clarendon, Oxford). Jedna z ważniejszych po-zycji na temat państw rewolucyjnych w społeczności międzynarodowej.

Hamilton K., Langhorne R. (1995), The Practice of Diplomacy (Routledge, London), Świetna książka prezentująca historię ewolucji dyplomacji jako idei oraz Instytucji.

Stern G. (1995), The Structure of International Society (Pinter, London), Jeden z ciekawszych podręczników na temat społeczności międzynarodowej.

Lyons G.M. t Mastanduno M. (red.) (1995), Beyond Westphalia (Johns Hopkins Universlty Press, Baltimore and London). Nowa próba rozważenia kwestii, czy rozwój społeczności międzynarodowej prowadzi poza społeczność państw suwerennych.

Buzan B, i Littie R. (2000), International Systems in World History (Oxford University Press, Oxford). Ważna praca przedstawiająca, jak różnorodne systemy międzynarodowe rozwijały się na przestrzeni 5 tys. lat.

Keene E. (2002), Beyond the Anarchical Society: Grocius, Colonialism and Order in World Politics (Cambridge University Press, Cambridge). Jedna z nowszych interpretacji procesów wzajemnego przenikania się europejskiej społeczności państw oraz ładu kolonialnego i imperialnego.

Drakę M. (2002), The Problematics of Military Power: Government, Discipline md the Subject of Vio-lence (Frank Cass, London). Pozycja dia studentów zainteresowanych tym, jak na przestrzeni wieków od republiki rzymskiej do okresu wczesnonowożytnego sposób organizacji przemocy stanowił główny czynnik determinujący stosunki społeczne.    ■■■»

LINKI INTERNETOWE

http://www.hyperhistory.eom/onlme_n2/History_n2/a.1itml

HyperHistory Online - strona zawiera ponad 2 tys. plików dotyczących historii ostatfłich trzech tysiącleci.

V

www.leeds.ac.uk/polis/englishschool/wg-his.htm

Jest to strona pracującej w Wielkiej Brytanii grupy roboczej, która zajmuje się stanowiskiem szkoły angielskiej w odniesieniu do „społeczności międzynarodowej". Zawiera wiele analiz oraz dokumentów przydatnych bardziej zaawansowanym studentom.

www.yale.edu/lawweb/avaion/westphai.htm

Link zawiera transkrypt traktatu westfalskiego z dnia 24 października 1648: „Traktat Pokojowy pomiędzy Świętym Cesarzem Rzymskim a królem Francji oraz pozostałymi sojusznikami".