Przechwytywanie w trybie pełnoekranowym 03 024727

□

Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne - Andrzej Markowski - iLibrary Reader

HU U? Ofc’ &    & Limit wydruku: 0

Slrona 186/293

A. UutMtAt K*ttont)(nłafivllthriio r.-niii ZafaMaht UtayJMW. Wiow*'; 2GOS ISBN 1MU I4SI»4.0 by WN PWN .NOS

7.3. Mylenie znaczeń wyrazów z tego samego pola znaczeniowego

Zdarza się jednak i tak, że wyrazy mylone oprócz podobieństwa formalnego zachowały lub wytworzyły elementy podobieństwa znaczeniowego i współcześnie należą do jednego pola znaczeniowego. Bardzo bliskie formalnie rzeczowniki status i statut różnią się wprawdzie znacznie pod względem znaczenia (status - ‘stan prawny jakiejś osoby, instytucji, organizacji, jakiegoś terytorium’; statut -zbiór przepisów, określających cele i zadania jakiejś organizacji, opisujących też jej strukturę i sposoby działania’), jednakże odnoszą się do tej samej sfery zjawisk: pola semantycznego ‘organizacja życia społecznego’. To sprzyja ich myleniu, zwłaszcza w języku mówionym.

Podobnie w jednym polu znaczeniowym mieszczą się wyrazy: technika 1. ‘sposób wykonywania jakiejś pracy, metoda pracy2. ‘dział cywilizacji, obejmujący środki materialne i sposoby ich wykorzystania w działalności gospodarczej’ i technologia 1. ‘naukow^ro opracowana metoda przeprowadzania procesu produkcyjnego lub przetwórczego’; 2. dziedzina techniki, zajmująca się opracowywaniem nowych metod produkcji wyrobów lub ich przetwarzania’. Można więc mówić o różnych technikach pokonywania nawisów skalnych, o technikach malarskich doby romantyzmu, technice telewizyjnej itd., a także o technologii przetwórstwa mleka, technologiach komputerowych czy wdrażaniu nowych technologii w przemyśle drzewnym. Jak widać, oba wyrazy należą do tego samego pola znaczeniowego i bywają mylone, np.: Sprawi} o podstaw owym znaczeniu jest znajomość technologii pracy umysłowej i wczesnego rozpoznawania swoich predyspozycji i uzdolnień.

7.4. Mylenie znaczeń wyrazów rodzimych z powodu podobieństwa brzmienia i budowy

Mylenie znaczeń wyrazów rodzimych z powodu podobieństwa brzmienia lub budowy zdarza się stosunkowo rzadko. Takie wyrazy mylone mają zazwyczaj także wspólne elementy znaczeniowe albo należą do jednej kategorii gramatycznej. Możliwe jest także mylenie znaczeń wyrazów w^fspółpodstawowych.

Pierwszy z tych procesów ilustruje para przysłówków onegdaj i ongiś. Oba należą do słownictwa przestarzałego, dziś książkowego, i oba są określeniami pewnego momentu w przeszłości. Współcześnie przypisuje się wyrazowi onegdaj znaczenie kiedyś, w przeszłości, dawniej’, które przysługuje przysłówkowi ongiś (por. Wzięciem cieszyły się także gliniane dzwonki, o archaicznych kształtach, używane ongiś do praktyk magicznych, w tym odjedzeniu złego; Gdy w roku 1702 Szwedzi spalili zamek królewski, ongiś pierwszii siedzibę monarszą, podniosło się istne larum w całej Rzeczypospolitej³⁷). Wyraz onegdaj tradycyjnie zaś znaczył ‘w dniu o dwie doby poprzedzającym dzień dzisiejszy, przedwczoraj’ (..Zaraza

^ł Cytaty z Korpusu PWN.

186

Start

Itelix iLibrary Reader

0? Kultura języka polskie...    ^ Zrzuty ekranu

J Mój komputer

O © •&

I Następna strona (Page Down) I