skanuj0176 bmp

7. Ustrój ochrony zdrowia 177

w wieloletniej propagandzie państwa opiekuńczego: każdemu się należy „wszystko” i „za darmo”.

Stan ten funkcjonuje w zewnętrznej warstwie artykułowanych postaw i poglądów. Pragmatyka jest całkiem inna. Pacjenci, nie tylko zresztą w naszym kraju, są skłonni w stanach zagrożenia ponosić dodatkowe opłaty za usługi medyczne i opiekę. Odbywa się to w „szarej strefie”, której rozmiar jest przedmiotem sporów, prowadzonych ostatnio zupełnie otwarcie. Wśród krajów Unii Europejskiej, w oficjalnych jej dokumentach⁸⁸, o masowym zjawisku nieformalnych opłat pacjentów mówi się tylko w przypadku Grecji.

Rozładowanie napięć i konfliktów wynikających z możliwości finansowych państwa i oczekiwań obywateli, którzy państwo utrzymują ze swoich podatków i rozmaitych danin publicznych, jest możliwe tylko w drodze systemowego uregulowania zasad funkcjonowania ochrony zdrowia. Oznacza to potrzebę opisania logicznych i czytelnych reguł, zgodnie z którymi ustrój ochrony zdrowia zyskałby przejrzystość we wszystkich aspektach jego funkcjonowania.

Diagnoza stanu dotycząca zarówno nastrojów społecznych, jak i pierwszych miesięcy działalności kas chorych oraz sygnały dochodzące od przedstawicieli i organizacji samorządu terytorialnego ujawniały stan chaosu w systemie i pilną potrzebę szybkiego porządkowania spraw. O gorączce tamtego czasu świadczył potok listów adresowanych do ministra, niezadowolenie pracowników i organizacji zawodowych, a także lawina akcji protestacyjnych przeciwko wprowadzonym rozwiązaniom.

W tych warunkach pilnym zadaniem stała się praca nad przyszłym kształtem systemu, wypracowanie rozwiązań organizacyjnych oraz mechanizmów regulacyjnych w nowym otoczeniu ustrojowo-prawnym. Owocem tej pracy stały się założenia do ustawy ustrojowej, pod roboczym brzmieniem „ustawa o ustroju ochrony zdrowia”, przedstawione na kolegium ministra i zaakceptowane przez minister Franciszkę Cegielską w ostatnich dniach 1999 r.

Poniżej przedstawiono główne elementy projektowanych rozwiązań w ich pierwotnym brzmieniu. Ostateczny projekt ustawy, pakiet ustaw towarzyszących i szczegółowe rozwiązania, wynikające z szerokich konsultacji, zawarto w projektach ukończonych w Ministerstwie Zdrowia jesienią 2000 r.

7.3, Założenia do ustawy

Ustrój ochrony zdrowia w Polsce powinien się opierać na trzech fundamentalnych zasadach: wolności, solidarności, pomocniczości⁸⁹.

⁸⁸    Health Care Systems in the EU..., op. cit.

⁸⁹    Hibner E., O ustroju ochrony zdrowia w Polsce. Tezy do ustawy wraz z uzasadnieniem, „Farmako--Ekonomika”, pod patronatem Instytutu Leków, nr 2, Warszawa 2000, s. 2-10.