IMGX81 (2)

62 Z. KRASIŃSKI: IRYDION

IRYDION. Pogardzonemu szałów przysparzaj, doniszczaj rozum jego i życie. Yale!⁰⁷

ELSINOE. Niechaj cienie Amfilocha i Grimhildy będą naokoło ciebie! Vale!

Sala Amfilocha w nocy — Irydion wchodzi z Masynissą — za nimi przełożony niewolników.

IRYDION. Czego chciał, Piladzie?

PILADES. Ani słowa nie przemówił — jedno zasiadł i postanowił czekać na ciebie. Myśmy zwykłym obyczajem domu twojego dali mu chleba, mięsa i wina.

IRYDION. Niech wejdzie.

(Wychodzi Pilades)

MASYNISSA. Strzeż się tego człowieka.

IRYDION. Czemu?

MASYNISSA. Ten człowiek przychodzi cię zabić. — masz! (Miecz mu podaje)

IRYDION. Jeśli prawdziwe twoje przeczucie, szkoda tej kartagskiej stali. Tym pucharem, z którego pijał Am-filoch, roztrzaskam mu głowę. (Wchodzi gladiator) Czego chcesz, niewolniku?

GLADIATOR. Przez chwilę być sam na sam z tobą.

IRYDION. To mój powiernik — mów śmiało przed nim.

GLADIATOR. Pan rzekł do mnie: „Miasto darcia się z tygrysem zamorduj Greka, a będziesz wolnym”. Lecz ten, który mnie przysłał, sto razy gorszym jest od ciebie. (Rzuca sztylet na posadzką) Niechaj przepadnie niewola!

IRYDION. Kto cię przysłał?

GLADIATOR. Człowiek nowy⁰⁸, podlec i tchórz, okrut-nik i lichwiarz.

⁹⁷    wale/ — zob. Przy piski Autora [45].

⁹⁸    człowiek nowy — zob. Przypiski Autora [46].

IRYDION. Ha! to pewno Rzymianin!

GLADIATOR. Zgadłeś — Accius Rupilius.

IRYDfON. Nadworny błazen nadwornego błazna. (Kładąc puchar) Wiedziałem o tym. Patrz — czaszka twoja rozpaść się miała na odciski tej rzeźby korynckiej!

GLADIATOR. O synu Amfilocha, nie przeląkłem się ciebie. Roślejszym i dzikszym parłem stopą piersi na piasku areny — ale głodny byłem — jeść mi dali w pałacu twoim — spragniony byłem — dali mi wina w pałacu twoim — i Czekając na ciebie, słyszałem braci gladiatorów, którzy imię twoje błogosławili. Teraz bądź zdrów, ja zginę jutro pod kłami tygrysa.

IRYDION. Nie — ty żyć będziesz i zemścisz się niewoli twojej na panach twoich. Ho! Pilades!

(Pilades wchodzi)

Sto sesterców wydać temu człowiekowi i tunikę, i pierścień żelazny, jaki noszą domownicy moi. Imię twoje?

GLADIATOR. Za dni dzisiejszych zowią mnie Sporusem.

IRYDION. W mowie twojej prostej coś dumnego się odzywa. Ostatek jakiejś przeszłości żyje w tobie jak promień lampy, wymykający się ze szpary sarkofagu^9B. Jeszcze raz pytam się o imię twoje?

GLADIATOR. Niegdyś przodków moich na wzór Jo-wiszów czcił lud i senat rzymski — ale co przeszło, przeszło. Imię moje: Lucius Tiberius Scipio!

IRYDION. Marzysz, niewolniku — ród ten wygasł już od dawna.

GLADIATOR. Ale tylko w pamięci ziomków — ostatniemu z naszych, o którym świat wiedział, Nero zabrał żonę, pałac w Rzymie, imiona¹⁰⁰ w Italii, Sycylii i Afryce

⁹⁹    Starożytni kładli do grobów lampy wraz z innymi sprzę- ‘ tami należącymi do zmarłych.

¹⁰⁰    imiona (stpol.) — posiadłości.