IMGg80 (2)

Małgorzata Zalewska-Bujak

Profil zawodowy nauczyciela wspierającego rozwój dzieci

na etapie edukacji wczesnoszkolnej

Współczesny świat cechuje niespotykane do tej pory tempo zmian w wymiarze globalnym. Przed człowiekiem stawia się nieustannie nowe wyzwania, które wiążą się w większości ze zrozumieniem owej zmienności i złożoności świata. Zachodzi konieczność radzenie sobie z teraźniejszością i przyszłością niejako „w biegu”, co wymaga umiejętności uczenia się nie tyle z rzeczywistości doświadczonej, co także z rzeczywistości potencjalnej - przeszłe wieki mają coraz mniej do powiedzenia w sprawie tego, jaki świat jest i może być (Kwiatkowska 1997).

Myślenie w kategoriach przyszłości zobowiązuje człowieka do uwolnienia się z dotychczasowych doświadczeń i otwarcie się na alternatywne rozumowanie. Nie jest to proces łatwy z uwagi na naturalną perspektywę człowieka, którą jest czas teraźniejszy stanowiący realność, w której przebiega życie ludzkie. Przyszłość nie łatwo wdziera się w czas teraźniejszy. Świadczą o tym liczby szacunkowe przedstawione przez A. Toflflera, według których około 70% mieszkańców naszego globu to jednak ludzie przeszłości, natomiast 25% ludności krajów wysoko uprzemysłowionych żyje współczesnym rytmem życia, a tylko 2-3% dniem jutrzejszym (Toffler 1996).

W takiej rzeczywistości podnoszą się głosy, aby nauczyciele, oprócz licznie wyznaczanych im funkcji, pełnili także role „demaskatorów rzeczywistości”, „przewodników ku przyszłości” oraz „zaangażowanych budowniczych nowego” (Zacher 2003, s. 122). Nauczyciele - demaskatorzy dążą do poznania rzeczywistości realnej, prawdziwej odrzucając osobiste nastawienia i przesądy. Szukają własnych dróg, ale równocześnie potrafią ukazać wielość i różnorodność możliwych opcji, czym uświadamiają istnienie własnego wyboru i interpretacji złożonego świata. Przewodnicy natomiast dokonują wyborów i oceny wiedzy adekwatnie do zmieniającej się rzeczywistości, poszukują i promują wiadomości, które odpowiadają na pytania: laki jest świat?, Jak można go interpretować?, Jakie mechanizmy nim rządzą?, Jak się zmienia i przeobraża?, Co z tego wynika? (tamże, s. 125). Nauczyciele określani mianem „budowniczych nowego" zaangażowani pozo-