str 048 049 (2)

23. ZDROWIE I NIEZDROWIE

Historyków i lekarzy częściej pasjonowało „zdrowie i niezdrowie” króla Jana III czy innych monarchów niż służba zdrowia w wojsku. W rezultacie niewiele o tej służbie wiemy, zwłaszcza w odniesieniu do dawnych epok. Przez długi czas sprawy te były regulowane z własnej inicjatywy dowódców. Tak np. hetman Tarnowski, wyprawiając się w 1531 roku przeciwko Mołdawianom, wziął ze sobą medyka, aptekarza i cyrulika (każdy z jednym pachołkiem), i to był korpus sanitarny sze-ściotysięcznej armii.

1.    Tarnowskiemu zawdzięczamy powołanie pierwszego w Polsce naczelnego lekarza wojskowego. Czy wiesz, kto był tym lekarzem?

2.    Już we wczesnym średniowieczu dokonywano w Polsce takich zabiegów chirurgicznych, jak trepanacja czaszki. Wskaż konkretny przykład dotyczący rannego żołnierza z czasów Bolesława Krzywoustego.

3.    Czy to prawda, że w czasach Zagłoby polska medycyna wojskowa dysponowała penicyliną?

4.    W 1564 roku ukazało się w Krakowie pierwsze dziełko z zakresu medycyny wojskowej. W trzysta lat później wydano w tymże Krakowie ostatnią urzędową publikację dotyczącą służby zdrowia w wojsku polskim. Jakie to były publikacje?

5.    Jaką decyzję w zakresie organizacji wojskowej służby zdrowia podjęto w czasach Jana III Sobieskiego?

6.    Kiedy pojawiły się w Polsce pierwsze szpitale wojskowe?

7.    Kiedy istniała w wojsku polskim Rada Główna Zdrowia?

8.    Kto stał na czele Wydziału Zdrowia w Komisji Rządowej Wojny Królestwa Kongresowego?

9.    Kiedy, w jakich okolicznościach i z czyjej inicjatywy zastosowano po raz pierwszy w Polsce akcję ewakuowania rannych żołnierzy z pola toczącej się bitwy?

10. Jaka instytucja kierowała wojskową służbą zdrowia podczas powstania styczniowego?

49

4 500 zagadek o dawnym wojsku