Stefan Zarski Zofia Drozdowska Kuban KREGOSLUP twoj, moj, nasz s45

stawowych kręgosłupa; źródłem bóiu przewodowego (nerwobólu) jest uszkodzenie korzeni nerwowych; mechanizm bólu rzutowanego polega prawdopodobnie (są różne poglądy) na torowaniu wzbudzenia nocyceptywnego z unerwienia własnego kręgosłupa - przez przepust rdzeniowy - do mięśni (p. I rozdział) i dopiero podrażnienie nocyceptorów mięśniowych staje się podstawą doznań bólowych. Choroby szyjnego odcinka kręgosłupa powodują ból karku (miejscowy), często występujący wspólnie z rwą ramieniową (ból przewodowy) lub barkowym bólem rzekomo-korzeniowym (rzutowanym). Choroby odcinka piersiowego powodują ból pleców (miejscowy) oraz nerwoból międzyżebrowy (ból przewodowy). Choroby odcinka lędźwiowo-krzyżowego wywołują ból krzyża (miejscowy), któremu najczęściej towarzyszy rwa kulszowa (ból przewodowy) i udowy ból rzekomo-korzeniowy (rzutowany).

Ból miejscowy ma zazwyczaj swoje stałe ognisko, które otacza różnej wielkości strefa mniej nasilonych doznań. Ból przewodowy przebiega torowo wzdłuż kończyn; zasięg jego jest różny, lecz nerwoból spowodowany uciskiem korzenia nerwowego promieniuje najbardziej obwodowo, osiągając na stopach lub rękach unerwiane przez ten korzeń odcinki skórne. Ból nazywany rzekomo-korzeniowym (ponieważ z racji oddalenia od kręgosłupa przypomina ból korzeniowy) ma charakter rozlany, obejmujący w górze okolicę łopatkowo-barkowo-ramieniową, a w dole okolice biodrowo-udową (przednią powierzchnię uda).

Najczęściej mamy do czynienia z bólem krzyża. Jest to cierpienie nawiedzające ludzi różnych zawodów i w każdym okresie życia (nawet w wieku młodzieńczym i dziecięcym). Obecnie nasilone występowanie tych dolegliwości nosi -zgodnie z opinią fachowców - znamiona epidemii. Bóle krzyża, spowodowane zmianami zwyrodnieniowymi i wadami rozwojowymi kręgosłupa, stanowią nabrzmiały problem lekarsko-społeczny z powodu coraz większej liczby osób chorujących przewlekle; powoduje to długotrwałe zwolnienia z pracy, nierzadko konieczność zmiany zawodu oraz przyznawania wieloletnich świadczeń finansowych: rent i zasiłków.

Skrzywienia kręgosłupa zmieniają naszą sylwetkę, co daje się zauważyć mniej lub bardziej wprawnym okiem, oceniając ukształtowanie tułowia przede wszystkim z tyłu i boku. Obserwacja grzbietu pozwala odróżnić prawidłowe, pionowe ustawienie kolumny kręgosłupa od skrzywienia bocznego, czyli skoliozy (ryc. 20). Podstawowa klasyfikacja dzieli boczne skrzywienia kręgosłupa na skoliozy statyczne i odruchowe. Pierwsze z nich, nazywane także młodzieńczymi, samoistnymi ujawniają się w wieku szkolnym. Ich przyczyna nie jest dotychczas jednoznacznie wyjaśniona. W przypadkach „zaniedbanych”, tj. w których doszło do dużych zmian (łukowate odchylenia i skręcenie kręgosłupa wzdłuż podłużnej osi), widoczna jest chorobowa przebudowa całej sylwetki (ryc. 20 a): zniekształcenie grzbietu i klatki piersiowej, niesymetryczne ustawienie łopatek, brak talii