PB250065

sób dramy koresponduje z innym jej sposobem, mianowicie z tzw. pięcioma poziomami rozumienia i świadomości roli. Każdy z tych poziomów łączy się z potrzebą odpowiedzi na ściśle określone pytania. Są nimi tn.itt.:

—    Co robisz?

—    Dlaczego to robisz?

—    W jakim celu to robisz?

—    Skąd wiesz, że takie zachowanie jest odpowiednie w danej sytuacji?

—    Jaka jest twoja filozofia życiowa?

Wymagania

stawiane

technice

dramy

Tak więc —jak wynika to chociażby z zarysowanych wyżej niektórych sposobów dramy — zastosowanie omawianej tu techniki nie jest przedsięwzięciem łatwym. Wymaga starannego przygotowania pedagogicznego i psychologicznego. Nie każdy zatem wychowawca czy nauczyciel może posłużyć się techniką dramy. Niemniej okazuje się ona wielce użyteczna zarówno w procesie uczenia się, jak i wychowania. Nade wszystko wolna jest od tradycyjnego dydaktyzmu, aktywizuje dzieci i młodzież oraz uatrakcyjnia prowadzone z nimi zajęcia. Wzbogaca ich wyobraźnię i wrażliwość, uczy otwartości w kontaktach z innymi i współpracy w grupie. Toteż warto sięgnąć do sygnalizowanych na wstępie jej opracowań i podjąć się praktycznego jej zastosowania.

3. Techniki wzmacniania pozytywnego i negatywnego

Wśród technik oddziaływań wychowawczych poczesne miejsce zajmują techniki wzmacniania pozytywnego i negatywnego. Pierwsze z nich służą rozwijaniu i pogłębianiu zachowań wychowawczo pożądanych, drugie natomiast są próbą przeciwstawienia się zachowaniom niepożądanym z wychowawczego i moralnego punktu widzenia.

Techniki wzmacniania pozytywnego

Szczególnie użyteczne w procesie wychowania są techniki wzmacniania pozytywnego. Polegają one głównie na odwoływaniu się do pochwał i nagród w ściśle określony sposób, tj. w zależności od każdego z możliwych ich rodzajów. Są nimi: technika bezpośredniej gratyfikacji, technika zawierania kontraktu i technika sukcesywnej gratyfikacji, schnika    Technika bezpośredniej gratyfikacji, nazywana również techniką

bezpo- natychmiastowej gratyfikacji, przewiduje odwoływanie się do wzmoc-« nień zaraz po wystąpieniu szczególnych oznak poprawy w nauce lub zachowaniu. Najczęściej wykorzystywanymi wzmocnieniami są: wyrażenie pochwały i uznania, czyli sygnalizowanie dziewczynie czy

250 Techniki oddziaływań wychowawczych