WA30881 I902 SZSTEMATZCYNZ KURSa I djvu

58

Niezdolność do systematycznego wysiłku, niechęć do życia wiejskiego, towarzyskość, lubowanie się w przesadnym krasomówstwie i wogóle w życiu publicznym— oto rysy właściwe duchowości Prawansalczyka. Jest on administratorem, a w czasach parlamentaryzmu ima się polityki, w której robi karjerę nie dzięki głębokości poglądów i szczerości przekonań, ale za pomocą pięknego słowa i umiejętności jednania sobie przyjaciół. Południowcy narzucili Francji nadmierny rozwój biurokracji i przytłumili inicjatywę prywatną, rozwinęli hegiemonję polityków, mówców i profesji wyzwolonych z uszczerbkiem dla handlu, przemysłu i rolnictwa. Stworzyli w polityce korsarstwo: każdy południowiec ciągnie za sobą drużynę przyjaciół, a zająwszy stanowisko, dzieli urzędy między swoich. Alfons Daudet typ ten przewybornie zobrazował w swoim Tartarinie z Tarasconu, a Gambetta najlepiej ujawnił gienjusz rasy w zakresie polityki.

Jeśli Prowancja wydaje centralistów, to natomiast wychodźcy z okolic, trudniących się uprawą krzewu winnego, skłaniają się ku niwelującym hasłom równości bezwzględnej. Winnice posiadają drobne rozmiary, rodzina jest tam rozbita na stadła małżeńskie, a członkowie nie są przyuczeni do rządzenia in-nemi, do organizowania gromady, ani do słuchania naczelników. Lekki zarobek, nie wymagający napiętej pracy fizycznej, przyzwyczaja do lekkomyślności w wydatkach, obfitość jarmarków—do wesołego życia, rubaszności i drwinkowania. Potrzeby są znaczne, środki zaś nie zawsze dotrzymują im kroku. Cha-