WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI128 I djvu

124

cywilizowanych Niemiec wymaga wciąż takich samych malowideł na miskach lub na tarczach zegarów ściennych-A dzieje się to tylko dlatego, że niezdarne róże na tarczach zegarów, brzydkie białe linie na miskach zrosły się z temi sprzętami. W ten sam sposob dadzą się objasnć ozdoby w postaci wstęg na dzidach australskich. Wstęga wymalowana lub wyryta zastępuje rzeczywistą, którą stosowano ongi powszechnie dla przymocowania rękojeści, a która później, wskutek postępu techniki, stała się zbyteczną. *) Czy starannie rzeźbione rysunki ,,gieometryczne“ na narzędziach kościanych Podbiegunowców nie przeszły tych samych kolei. Wprawdzie, wiele takich rysunków powstało najwidoczniej nietylko za sprawą prostego naśladownictwa wyrobów technicznych, lecz również wskutek swobodnego przekształcenia wątków zaczerpniętych z techniki. Wolno jednak przypuszczać, że i tutaj źródłem ozdób były prawdziwe sznury i wstęgi, które naśladowano pierwotnie tylko dzięki przywiązaniu do tradycji!

Nie chcemy ani siebie ani innych w błąd wprowadzać, że wszystko cośmy powiedzieli o pochodzeniu ozdób technicznych, nie opiera się jedynie na przypuszczeniach. Przypuszczenia te jednak posiadają tak wielki stopień prawdopodobieństwa, że nie ośmielamy się przypisywać ornamentom technicznym charakteru wyłącznie estetycznego, którego musieliśmy odmówić ozdobom zaczerpniętym z natury. W każdym razie badania nasze pozwalają na wniosek, że największa liczba rysunków, które początkowo uważaliśmy za pierwotne ozdoby, t. j. upiększenia, powstała przeważnie

*) W Muzeum Freiburskim znajdują się dwa dziryty, pochodzące z Au-stralji południowej i doskonale uprzytamniające nasze twierdzenie: w jednym kamienne ostrze przytwierdzone jest do rękojeści bronzem, w drugim przyklejone masą kształtną gumy. Warstwa gumy, łącząca ostrze z rękojeścią, jest uzdo-biona malowanemi wstęgami. Oczywiście możnaby stosunek pojmować odwrotnie, mianowicie, że gorsze przyklejanie choć zewnętrznie przypomina trwalsze i kosztowniejsze powiązanie sznurowe. I tym razem nie miałyby te malowidła charakteru wyłącznie estetycznego.

http://rcin.org.pl