Nauczanie społeczne kościoła.
Wątki społeczno-polityczne w księgach natchnionych.
Praca
Własność
Władza
Ad. 1 Praca
Genesis
Bóg stwarza świat w 7 dni (7 dnia odpoczywa)
Bądźcie płodni i rozmnażajcie się, abyście zaludnili ziemię i uczynili ją sobie poddaną; abyście panowali nad rybami morskimi, nad ptactwem powietrznym i nad wszystkimi zwierzętami pełzającymi po ziemi" (Rdz. 1,28-30)
Praca jako bardzo ważny aspekt, jednak kilka stron dalej „wygnanie z raju”.
„W pocie oblicza będziesz zdobywał pożywienie”
Tutaj praca przedstawiona jest negatywnie, jako cierpienie.
Problem rozwikłali scholastycy.
Odwołali się do słów: „w bólach rodzić będziesz”
propter peccatum - z powodu grzechu. Praca sama w sobie nie jest zła, a ból jest skutkiem grzechu pierworodnego.
Bóg - antropomorfizacja, praca przy stwarzaniu świata. (Bóg pracuje i odpoczywa)
Jezus - pracuje w warsztacie, potem naucza. Apostołowie też pracują.
Niewolnictwo - do jego upadku pośrednio przyczyniło się chrześcijaństwo. W starożytności uważano bowiem pracę za coś złego, hańbiącego. Odróżniano także mądrość od wykształcenia. Tak więc niewolnik mógł być wykształcony, ale nie mądry. Jednak ich praca była często bardzo ważna. Chrześcijaństwo nadawało pozytywne znaczenie pracy.
Z pracą wiąże się także wynagrodzenie, które jest sprawiedliwością, a nie łaską.
Czym innym jest jałmużna.
-każda forma pomocy na rzecz osób trzecich
-chrześcijanin ma obowiązek jałmużny
-obowiązek godnego życia (bez wyrzeczeń - poza ascetami), jednak wszystko co mamy ponad stan należy przekazać ubogim, taki nadmiar to bona superflua.
Praca lepsza i gorsza. Chrześcijaństwo jednak wyżej ceni pracę duchową (chleb eucharystyczny) od pracy fizycznej (chleb zwykły).
Praca jest pierwszym i podstawowym źródłem własności.
Pozostałe: dziedziczenie i zawłaszczenie rzeczy niczyjej.
Ad. 2 Własność prywatna
Własność prywatna jest bardzo ważna w myśli kościoła, naturalna, od Boga.
Ale zawsze istniały jakieś „ale” - czyli formy komun - np. gminy starochrześcijańskie.
Potem św. Hieronim wymyślił ruch monastyczny (własność wspólna)
T. Morus i jego utopia.
Tego typu idee są obecne do dzisiaj (np. teologia wyzwolenia)
Ale jednak główny nurt to własność prywatna.
-bo własność to odpowiedzialność (próba pokus - 7 grzechów głównych)
„Prędzej wielbłąd przejdzie przez ucho igielne…” - jest to jednak odwołanie nie do igły, ale do otworu obronnego w murach, w którym mieścił się jeden koń.
Dlatego wiara chrześcijańska nie zabrania posiadania, za złe uznaje jedynie nadmierne bogactwo.
W judaizmie - instytucja roku szabasowego (co 7 lat) oraz co 50 lat, kiedy to wyzwalano ludzi, zwracano zadłużone majątki. Żydzi bowiem znali niewolnictwo, ale Żyd nie mógł się urodzić i umrzeć niewolnikiem, choć mógł tego stanu doświadczyć za życia.
Lichwa - zakaz, w starożytnym Izraelu od około XII wieku p.n.e.
Zakaz ten przeszedł do chrześcijaństwa. Ale zakaz w judaizmie dotyczył tylko stosunków żyd-żyd, natomiast można było pożyczać od np. Fenicjan, a pożyczać chrześcijanom.
1958 rok - papież Pius XII jako pierwszy poświęca banki i bankierów.
Choć sam zakaz lichwy złagodzono już w średniowieczu. Natomiast nadal taki istnieje w Koranie, dlatego tam stosuje się instytucję leasingu.
Ad. 3 Władza
Jahwe wybiera sobie naród wybrany.
Komplikacja rozpoczyna się w Nowym Testamencie, koniec z Bogiem narodu wybranego, od teraz każdy jest dzieckiem Boga.
Natomiast od I w. p.n.e. Izrael zaczyna mieć poważne problemy z władzą. Konkretnie od roku 63 p.n.e. Rzymianie nie negują, a podporządkowują sobie władzę izraelską.
Władza w Izraelu:
-król
-Sanhedryn (rada)
-Piłat - czyli prokurator Judei
-Cesarz jako władca całego imperium
Kuszenie Jezusa na pustyni - Chrystus mówi, że nie interesuje go władza ziemska.
Rozmowa z Piłatem: „Królestwo moje nie jest z tego świata.”
Przypowieść o groszu czynszowym.
-moneta pokazana Jezusowi przez kapłanów była bita przez Cesarza, więc Jezus stwierdza, aby oddać mu to co jego. Jednak w tamtych czasach także świątynia mogła bić monetę, dlatego Jezus uprzednio poprosił o pokazanie mu pieniądza.
Później św. Paweł stwierdza, że każda władza jest od Boga i nawet sam Jezus był władzy lojalny z racji braku zainteresowania władzą ziemską.
Skutki tego nie były najlepsze, bo znikło powiązanie władzy z Bogiem, sprawy polityki wychodzą poza kościół. Jednak już niedługo potem wrócą z powrotem.
9 na 10 świętych średniowiecza zostało świętymi bo albo rozdawali swoje bogactwo albo też walczyli z niewiernymi. Natomiast nikt nie został świętym za bycie dobrym władcą.