12843 Sztuka i percepcja wzrokowa8 []

12843 Sztuka i percepcja wzrokowa8 []



KSZ1-MT

Każdy aspekt postrzeleń - kształt, jasność, barwa, położenie w przestrzeni, nidi etc. - może spowodować grupowanie na zasadzie podobieństwa. Ogólna zasada, o której nie wolno zapomnieć, jest taka, że choć wszystkie rzeczy są pod pewnymi względami różne, a pod innymi — podobne, porównania mają sens tylko wtedy, kiedy opierają się i wychodź? z jakiejś wspólnej podstawy. Na ogół nie ma ani sensu, ani powodu, by porównywać Dawida Michała Anioła z Morzem Spokoju na Księżycu, choć logik nie zabroni nam stwierdzić, że posąg jat mniejszy, a wydaje się większy niż Mocze. Dorośli Europejczycy dają się wciągać w bezsensowne porównania, małe dzieci - nigdy. W doświadczeniu z dziećmi w wieku przedszkolnym Giuseppe Mosconi pokazywał sześć obrazków, z których pięć przedstawiało duże ssaki, jeden zaś okręt wojenny. Dzieci miały powiedzieć, który z tych obrazków „różni się najbardziej” od siódmego, przedstawiającego owcę. Mimo że dorośli i starsze dzieci wskazywali bez wahania na okręt, z 51 przedszkolaków uczyniło tak tylko czworo. Zapytane, dlaczego nie wybrały okrętu, dzieci odpowiedziały: „Bo to nie jat zwierzę".

Podobnie rozsądne nastawienie dominuje w percepcji. Porównania, powiązania i podziały nie odnoszą się do rzeczy niezależnych i oderwanych; będą dokonywane tylko wtedy, gdy układ jako całość dostarczy odpowiedniej podstawy. Podobieństwo jest wstępnym warunkiem dostrzeżenia różnicy.

Ryc. 52

Na rycinie 52 kształt, orientacja przestrzenna i jasność nic ulegają zmianie. Podobieństwa, wiążąc wszystkie kwadraty, równocześnie silnie podkreślają różnice wielkości. Z różnic wielkości wynika z kolei podział, dzięki któremu dwa duże kwadraty - przeciwstawione czterem małym - łączą się powtórnie jakby na drugim poziomie. Jest to przykład grupowania na zaradzić podobieństwa rozmiaru.

Na rycinach od 53 do 56 ugrupowania i podziały wynikają z innych cech postrażeniowych. Grupowanie na skutek różnicy kształtu widać na rycinie 53. Różnica jasności grupuje i przeciwstawia czarne krążki białym na rycinie 54.

Zauważamy, że podobieństwo wielkości, kształtu lub koloru będzie łączyć jednostki nawet oddalone od siebie w przestrzeni. Ale samo położenie przestrzenne jest również czynnikim grupującym; rycina 55 ilustruje „bliskość" lub „sąsiedztwo”, według terminologii Wertheimcra; my, za Musattim, wolimy mówić o grupowaniu na zasadzie podobieństwa i różnicy położenia przestrzennego, które tworzy wzrokowe „zbitki". Wreszcie rycina 56 przedstawia wpływ orientacji przestrzennej.

Dodatkowe czynniki kierunku i prędkości wprowadza ruch. Kiedy w grupie złożonej' z pięciu tancerzy trzech porusza się w jednym kierunku, dwóch — w innym, rozłączą się w sposób o wiele wyraźniejszy niż może pokazać nieruchoma


O

o


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Sztuka i percepcja wzrokowa5 [] RÓWNOWAGA pożądanym; a gdy tok myśli zaczęto utrwalać pismem linear
Sztuka i percepcja wzrokowa4 [] KSZTAŁT duplikat posągu. Albo, powiada Alberta, połowę postaci wyko
Sztuka i percepcja wzrokowa7 [] KSZTAŁT Kiedy w książce tej wspominam o częściach, mam zawsze na my
77806 Sztuka i percepcja wzrokowa0 [] KSZTAŁT formy, a wtedy szczegółów rysunku nie należy traktowa
41190 Sztuka i percepcja wzrokowa9 PRZEDMOWA DO NOWEJ WERSJI W każdym rozdziale niektóre fragmenty
17. Wykaz literatury podstawowej -    Arnheim R., Sztuka i percepcja wzrokowa, Warsza
58993 Sztuka i percepcja wzrokowa6 [] RÓWNOWAGA nam, że musi on pokonać większy opór, bardziej się
69413 Sztuka i percepcja wzrokowa9 [] rycina 57. To samo dotyczy różnic prędkości (ryc. 58). Gdy w
71622 Sztuka i percepcja wzrokowa7 [] RÓWNOWAGA MADAME CEZANNE NA ŻÓŁTYM KRZEŚLE Z tego, co powiedz
73732 Sztuka i percepcja wzrokowa5 [] KSZTAŁT korzysta również natura, żeby chronić zwierzęta. Oczy
29841 Sztuka i percepcja wzrokowa1 [] KSZTAŁT na formowaniu „pojęć postrzeżcniowych”. Z uwagi na mi
29940 Sztuka i percepcja wzrokowa7 [] KSZTAŁT dr jednak elementarnymi. To samo dotyczy bizonów z pr
80773 Sztuka i percepcja wzrokowa1 [] RÓWNOWAGA mistetność czy inną szczególną cechą. (Przypomnijmy
49814 Sztuka i percepcja wzrokowa6 [] KSZTAŁT Ryc. 49 Edouard Manet. CH«xysU. 1861. Mosoum ot Aa. N
50754 Sztuka i percepcja wzrokowa5 [] KSZTAŁTPROSTOTA Co należy rozumieć przez prostotę? Najłatwiej
Sztuka i percepcja wzrokowa0 WSTĘP że język słów nie potrafi oddać rzeczy przeznaczonych dla oczu.

więcej podobnych podstron