208
Naprawa sam >chodu terenowego STAR 266
Początkowa różnica ciśnień w komorach wynika z różnicy sił potrzebnych do ugięcia sprężyny. Dalszy wzrost ciśnienia płynu w komorach „D” i „C” przezwycięża opór sprężyn grzybków w zaworach odhamowania 9 i 10 powodując przepływ płynu do końcówek wylotowych 11 i 12, a następnie przewodami do cylindrów hamulcowych. Pod działaniem ciśnienia płynu tłoczki w cylindrach hamulcowych przesuwają się w korpusach cylindrów dociskając szczęki do powierzchni bębnów hamulcowych i hamulce zaczynają działać. Gdy kierowca zwalnia nacisk na pedał hamulca, układ dźwigniowy wraca do położenia wyjściowego, a tłoki tylny i przedni pod działaniem sprężyn 13 i 14 przesuwają się do położenia wyjściowego. Równocześnie na skutek spadku ciśnienia płynu w przewodach i cylindrach hamulcowych, szczęki pod działaniem sprężyn ściągających odsuwają się od powierzchni bębna przerywając hamowanie i przesuwając tłoczki cylindrów hamulcowych do położenia wyjściowego.
Płyn hamulcowy wyciskany jest z cylindrów hamulcowych i powraca do przestrzeni „D” i ,,C” w pompie hamulcowej poprzez szczeliny pomiędzy odsuniętymi ciśnieniem powracającego płynu korpusami zaworków, a pierścieniami uszczelniającymi w zaworach odhamowania.
Objętość płynu powracającego do pompy hamulcowej z układu po odhamowaniu może okazać się mniejsza niż objętość jaką wypychają tłoki z pompy. Wtedy w przestrzeniach „D” i „C” powstaje podciśnienie, pod działaniem którego płyn z przestrzeni B przedostaje się do przestrzeni „D” otworkami w tłoku przednim, a z przestrzeni ,,E” do przestrzeni C otworkami w tłoku tylnym, odchylając krawędzie tłoczków uszczelniających (gumowych) przy obu tłokach. Przestrzeń „B” i „E” w tym przypadku dopełniane są płynem, hamulcowym doprowadzanym ze zbiorników przewodami poprzez łączniki zasilania 15 i 16 oraz przez otwory 17 i 18.
Gdy tłoki przedni i tylny zajmą skrajne położenie wyjściowe, przestrzenie ,,D” i „C”, poprzez otwór kompensacyjny 5 i 8 połączą się z przestrzenią, do której doprowadzony jest płyn ze zbiorników i ciśnienie w nich wyrówna się z ciśnieniem atmosferycznym.
Działanie zaworów odhamowania (rys. 12-6) zamontowanych przy wylotach płynu z pompy hamulcowej:
— przy hamowaniu, po naciśnięciu na pedał hamulca, płyn hamulcowy wypływa pod ciśnieniem z pompy, a przepływając przez zawór odhamowania odsuwa grzybek . zaworu 3 i przedostaje się dalej przewodami do cylindrów hamulcowych
— przy odhamowaniu, po zwolnieniu nacisku na pedał hamulca, spadku ciśnienia w komorach pompy, szczęki hamulcowe zajmują położenie wyjściowe. Powracający do pompy płyn odchyla uszczelkę zaworu 4 pokonując opór sprężyny 6. W momencie wyrównania się siły sprężyny 6 i ciśnienia w przewodach zostaje przerwany dopływ płynu do pompy przez zamknięcie szczeliny uszczelką zaworu 4. Sprężyna zaworu 6 jest tak obliczona, że w prze-
Rys. 12-6. Zawór odhamowania
a — hamowanie, b — odhamowanie 1 — korpus zaworu, 2 — sprężyna grzybka zaworu, 3 — grzybek zaworu, 4 — uszczelka zaworu, 5 — gniazdo uszczelki, 6 — sprężyna, 7 — pierścień sprężynujący
wodach po przerwaniu hamowania umożliwia utrzymanie nadciśnienia wynoszącego ( = 0,5— 1,2 kG/cm2).
Pozostałe w przewodach nadciśnienie ww. wielkości uniemożliwia przedostanie się powietrza do układu oraz utrzymuje pod ciśnieniem wszystkie części układu hydraulicznego znajdujące się za zaworami.
Dwuobwodowa pompa hamulcowa działa skutecznie w samochodzie nawet w przypadku uszkodzenia jednego z obwodów. Np. jeżeli uszkodzeniu ulegną hamulce kół przednich, sprawnie działają jeszcze hamulce kół środkowych i tylnych oraz odwrotnie. Tego rodzaju układ hamulcowy znacznie podwyższa bezpieczeństwo jazdy samochodem.
12.2.3. Hamulce kół
Z dwuobwodowej pompy hamulcowej płyn pod ciśnieniem przekazywany jest przewodami do cylindrów hamulcowych w zespołach hamulców kół. Wytworzone w przewodach i cylindrach hamulcowych ciśnienie płynu wynosi ok. 100 kG/cm2. Główne części zespołu hamulcowego koła to:
— bęben hamulcowy
— szczęki hamulcowe
— cylinder hamulcowy
— osłona hamulcowa. N
Hamulec koła przedniego pokazano na rys. 12-7. Osłona hamulcowa 1 tłoczona z blachy stalowej o grubości 1,5 mm jest razem ze wspornikiem szczęk 2 przykręcona do piasty koła 10 nakrętkami śrub M12 (nie pokazane na rysunku). W górnej części wspornika przymocowany jest cylinder hamulcowy 4 przykręcony do wspornika i osłony 4 śrubami M10. Szczęki hamulcowe 3 osadzone są obrotowo na sworzniach 6 wciśniętych w 2 piasty w dolnej części wspornika. Przed zsunięciem się ze sworznia szczęki są zabezpieczone podkładkami i pierścieniami 7.
Szczęki hamulcowe mają 2 środniki, do których przyspawana jest półka nośna. W górnej części szczęki wchodzą w wycięcia w sworzniach rozpierających cylindra hamulcowego oraz połączone są sprężyną ściągającą 5.