87278 P1120532 resize

MAIUCK OBOL

172

Byc 16. Groyałwicc, pow. Opole. Plan i wyposażenie szkieletowego grobu (nr 43> — i 11 en j fezy kultury łużyckiej, datowanego na XIX okres epoki brgzu _ Maa grobu, ł-r — ejpesatinle (wg D. Wotnlak)

Abb. 16. flr nas owinę Krel» Opole. Plan and Ausstettung des Skolettgrabos (Nr. 43> j,, fąfilięn Pheir der Łausitzer Kultur, das auf die XIX. Stufo dar- Bronzezeit da-

ticrt wird

A _ |i|_Bn 4fęę orstM*; i-* — Auatallung (oaeh K>. wotnlak)

wyposażone w charakterystyczne dla tego okresu wyroby brązowe 1 niekiedy tez w naczynia zdobione między innymi ornamentem guzowym. Stanowiska te wiążą sie z osadnictwem wczesnej fazy kultury łużyckiej z północno-zachodniej Małopolski, południowo-wschodniej Wielkopolski czy północno-wschodniej części Śląska żrodkowego**. Na tych terenach wczesna fazą kultury łużyckiej rozwijała się w nieco inny sposób niż na lessowej Wyżynie Głubczyoklej.

We wc zesnej fazie kultury łużyckiej na Górnym Śląsku zdecydowa-

nti> na plan plorwszy wybijał się obszar Wyżyny GlubczycklaJ. Tutaj u schyłku II okresu opoki brązu wykształciła się najwcześniejsza faza kultury łużyckiej, analogicznie jak w południowej części środkowego Śląska i w dorzeczu Kaczawy na Dolnym Śląsku. Następnie w ciągu III okresu epoki brązu nastąpił na Wyżynie Głubczyckicj znaczny rozwój osadnictwa. Ludność wczesnej fazy kultury łużyckiej zamieszkiwała tu tereny o urodzajnych glebach utworzonych na lessach i obok uprawy ziemi zajmowała się hodowlą zwierząt. Jak wynika z analizy szczątków kostnych znalezionych w obrębie osady wćzesnolużycklej w Kietrzu na stanowisku 2, hodowano bydło rogate, kozy, owce, świnie 1 konie*⁴.

Porównanie materiałów zabytkowych z omawianego tu terenu z terenami sąsiednimi wykazuje, że bardzo zbliżone pod względem całokształtu obrazu kulturowego grupy ludzkie zamieszkiwały współcześnie na Śląsku środkowym, głównie na lewym brzegu Odry, na południe i na zachód od dzisiejszego Wrocławia, a także w dorzeczu Kaczawy, w okolicy Legnicy, na terenie północnych Moraw i w południowo-zachodniej Mało-polsce, w okolicach Krakowa. Wymienione tu oddzielne, aczkolwiek o bardzo zbliżonym do siebie charakterze, skupienia osadnicze oddzielone były znacznymi przestrzeniami bądź to o mocno rozproszonym osadnictwie z III okresu epoki brązu, bądź też zupełnie pozbawione śladów ówczesnego osadnictwa. Tak na przykład pomiędzy wschodnimi granicami wczesnołużyckiego skupienia osadniczego na Śląsku środkowym, a zachodnimi peryferiami skupienia glubczyckiego rozciągała się przestrzeń o szerokości około 50 kilometrów, z bardzo słabymi śladami rozproszonego osadnictwa. Z drugiej znowu strony pomiędzy górną Odrą. stanowiącą wyraźnie wschodnią granicę skupienia glubczyckiego, a zachodnimi peryferiami ówczesnego skupienia osadniczego w okolicach dzisiejszego Krakowa. rozciągała się strefa zupełnej pustki osadniczej o szerokości blisko 120 km. Podobnie pomiędzy głubczycklm skupieniem osadniczym a strefą zasiedloną w III okresie epoki brązu na północnych Morawach, wznosi się bezludne podówczas pasmo Wschodnich Sudetów z masywem Jesio-ników. Cztery wymienione tu i bardzo do siebie zbliżone pod względem obrazu kulturowego skupiska osadnicze wczesnej fazy kultury łużyckiej można uznać za lokalne odmiany — podgrupy dużej śląskiej grupy kultury łużyckiej. Obszar Wyżyny Głubczyckiej, na którym lokalizujemy podgrupę głubczycką, miał w tym układzie centralne, kluczowe położenie w stosunku do pozostałych trzech dalszych podgrup.

Wzajemne powiązania pomiędzy kulturą przedhiżycką a wczesną fazą kultury łużyckiej, widoczne zarówno na terenie Wyżyny Głubczyckiej, jak i na Śląsku środkowym, upoważniają do twierdzenia, że wczesna faza

»Ofd), Osada kultury łużyckiej..., a. 80.