9428
2601 djvu

106 JAN SOSNOWSKI

zumieć, że w chwili skurczu dźwignia HSp, długości 71, obróci się dokoła osi o pewien kąt fi- zależny od zmniejszenia się długości mięśnia oraz odległości h jego przyczepu od osi obrotu. Koniec Sp dźwigni zakreśli pewien łuk i wzniesie się ponad swoje położenie pierwotne — poziome — o pewną wysokość, równą H sin xh Przy jednakowym skurczu mięśnia wzniesienie punktu Sp będzie tern większe, im większa jest długość dźwigni H oraz im mniejsza będzie odległość punktu przyczepu mięśnia od osi obrotu h, słowem wzniesienie się punktu Sp nad poziom pierwotny jest proporcyonalne

H

h"

do stosunku

; który możemy zmieniać stosownie do naszych po

trzeb. Jeżeli teraz koniec dźwigni będzie się dotykał okopconego szkła lub papieru, to podczas skurczu mięśnia narysuje linię, z której można będzie na zasadzie rozważań powyższych obliczyć zmniejszenia się długości mięśnia. Wyobraźmy sobie, że ów zakopcony papier jednocześnie porusza się, wtedy otrzymamy krzywą, przedstawiającą przebieg skurczu w czasie.

Zalety i wady myografu. Bezwładność. Ruch dźwigni myo-grafu powinien być dokładnem odbiciem zmian długości mięśnia. Jest to wtedy możliwe, jeżeli dźwignia nie nabiera własnej prędkości kątowej i z chwilą zatrzymania lub zwolnienia skurczu mięśnia nie porusza się sama dalej. Warunek ten jest teoretycznie niezi-szczalny, zbliżyć się doń można, zmniejszając moment bezwładności dźwigni. Cel ten można osiągnąć, biorąc dźwignię krótką z jak najmniejszą masą. To też dźwignie dłuższe niż 10-12 cm. nie powinny być używane. Większą część dźwigni robimy najlepiej ze źdźbła trawy (znakomitego materyału do tego celu dostarcza gatunek Mollima coenilea, lub GcdćtouagrosMs epigeios), a więc z lekkiego pustego wewnątrz walca, gdyż ta postać geometryczna przy danej ilości mate^ału najtrudniej się zgina. Część dźwigni, na której osadzamy oś, ze względu na wytrzymałość musimy wykonać z metalu. Wobec blizkości osi obrotu ta stosunkowo znaczna masa mało zwiększa moment bezwładności dźwigni.

Tarcie. Drugim czynnikiem, który nie pozwala dźwigni podążać za ruchem mięśnia, jest tarcie. Zachodzi ono w dwóch miejscach ; na osi obrotu i tam, gdzie koniec dźwigni dotyka powierzchni, na której zapisuje swe ruchy. Ten ostatni rodzaj tarcia daje się usunąć całkowicie przez zastosowanie registracyi fotograficznej