94280201 djvu

282 ADOLF BECK

podnieta na ośrodki odruchowe, zależy od stanu, w jakim się te ośrodki znajdują. Ośrodek odruchowy, znajdujący się w stanie czynnym — a więc stale drażniony (toniczny) — łatwiej ulegnie zahamowaniu, ośrodek zaś nieczynny lub słabo podrażniony będzie w czynności swej przez nową podnietę pobudzony. I tak n. p. w cy-towanem wyżej doświadczeniu, w którem można na szczenięciu z przeciętnym rdzeniem pacierzowym zahamować ruch automaty-cznv łapek przez ucisk ogona, udaje się właśnie przez taki ucisk wywołać ten ruch wahadłowy, jeżeli samoistnie nie wystąpił.

Celem wytłómaczenia zjawiska hamowania odruchów wypowiedziano różne hipotezy, które jednak w następstwie nie zdołały się utrzymać wobec odkrytych faktów i poczynionych spostrzeżeń. Wytłómaczenie to przedewszystkiem oprzeć się musi na przyjęciu, — za czem przemawiają wszystkie dotąd poznane fakta—, żewła-ściw\ proces hamowania odbywa si nie w innei części łuku od-

ruchowego, jak

-------- tylko w samych ośrodkach <^druchewych, że tam

właśnie ulega stłumieniu stan czynny pócf wpływem danego procesu hamującego; opieramy się dalej na ogólnie znanym fakcie, że wszystkie części układu nerwowego środkowego znajdują się w pewnym czynnościowym związku wzajemnym tak, że każda taka część może być pobudzoną do współudziału w czynności innej części. Wiemy wreszcie, że w ośrodkach (komórkach) nerwowych podobnie jak w ogóle w każdej substancyi żyjącej odbywają się stale i równocześnie dwojakiego rodzaju procesy t. j. proces rozpadu (dyssymilacyi) i odbudowy (assymilacyi). Wyrazem pierwszego rodzaju procesów jest czynność, wyrazem zaś drugiego rodzaju odpoczynek. Czynniki, które powodują lub wzmacniają proces rozpadu, działają jako podniety, czynniki zaś wywołujące asymilaeyę, hamują czynność ośrodków. Jeżeli podnieta zdolna do wywołania odruchu działa na nerw dośrodkowy, to spowoduje ona w odpowiednim odcinku układu nerwowego proces dyssynulacyi, którego wynikiem będzie pobudzenie odpowiednich aparatów końcowych i powstanie odruchu. Jeżeli równocześnie lub nieco wcześniej zadziała inna podnieta na inne włókno nerwowe dośrodkowe (lub inny ośrodek nerwowy), to wynik tego zadziałania może być dwojaki: albo podnieta ta działa także dyssymilacyjnie, a wtedy choć sama nie wystarcza do wyładowania czynności, przecież wprawi ośrodki nerwowe w taki stan, że będą przystępniejsze dla właściwej podniety, która wtedy zastaje ośrodki w stanie większej chwiej-