94280801 djvu

288 ADOLF BECK

Te obserwacye dostarczone przez doświadczenia wykonane na bezkręgowcach, nie mogą jeszcze obalić ogólnie przyjętego zapatrywania o roli, jaką komórki nerwowe odgrywają jako t. zw. ośrodki nerwowe. A powiedzieć można, że więcej jest argumentów, które za tern zapatrywaniem przemawiają, niż takich, któreby przeciw niemu przytoczyć można. Prócz wyżej wyliczonych własności fizyologicznych, któremi układ nerwowy środkowy różni się od obwodowego, a które każą przyjąć, że w czynnościach ośrodkowych biorą udział prócz włókiem nerwowych inne pierwiastki nerwowe, należy jeszcze podnieść tę własność układu nerwowego środkowego, że przewodzenie w niem odbywa się tvlko w jedn\ m kierunku i nie da się odwrócić (irreci^rocitas). Ógofna fizyologia nerwów po-ucza nas, że~ włókna nerwów obwodowych mogą przewodzić stan czynny w obydwu kierunkach. Gdyby więc stan czynny w układzie nerwowym środkowym przechodził tylko przez włókienka nerwowe, nie byłoby przeszkody, aby i tu przewodzenie odbywało się w obu kierunkach. Tymczasem doświadczenie poucza, że przez drażnienie korzonków tylnych, które zawierają włókna dośrodkowe, można wywołać elektryczne zmiany czynnościowe w komórkach przednich zawierających włókna odśrodkowe, nie zaś w kierunku odwrotnym, t. j. drażnienie przednich korzonków nie wywołuje stanu czynnego w tylnych (Bernstein, Cybulski i Kirkor). Podobnie i odprowadzając prąd od rdzenia pacierzowego i drażniąc nerw dośrodkowy, obserwuje się zmiany czynnościowe tylko wtedy, gdy tylne korzonki są nienaruszone (Beck).

Zmiany czynnościowe w układzie nerwowym środkowym.

Czynność układu nerwowego łączy się oczywiście z procesami chemicznymi, których następstwem są zmiany zarówno chemiczne, jak i fizyczne w składnikach tego układu. Gdy stan czynny powstaje dzięki rozpadowi substancyi wchodzących w skład elementów układu nerwowego, nie ulega wątpliwości, że zarówno skład chemiczny substancyi nerwowej musi się zmienić, że pozostaje prawdopodobnie przy tym rozpadzie ciepło, że występują też i zmian}^ elektryczne.

Ze układ nerwowy środkowy, a szczególnie szara substancya jest siedzibą żywych procesów chemicznych, wskazuje już wielka zależność jej od krążenia krwi. W cytowanem wyżej doświadczę-