94281401 djvu

394 EUG. PIASECKI

namicznego można jeszcze wyszczególnić skurcz rzutowy {contr, balistigue Kich er): skurcz, bardzo energiczny, ma miejsce tylko z początku ruchu, którego dalszy ciąg odbywa się dzięki nabytej prędkości. Przykłady: rzut, cios, skurcze przy lokomocyi.

Działanie mięśnia jednostawowego. Mięśniem je dno stawowy m nazywamy mięsień, który łączy dwie sąsiednie kości, przebiegając nad jednym tylko stawem. Działanie takiego mięśnia stanowi najprostsze zagadnienie mechaniki mięśni; mimo to do jego rozpatrywania możemy przystąpić dopiero po dokonaniu szeregu uproszczeń, które rzadko lub nigdy nie zgadzają się ściśle ze stosunkami rzeczywistymi. I tak staw, w którym ruch ma się odbywać, wyobrażamy sobie jako ustalony w przestrzeni, również jak jednę z kości (A na przyległej rycinie], do których dany mięsień się przyczepia. Dalej, staw przjrjmujemy jako z matematyczną dokładnością działający staw zawiasowy z osią (0) prostopadłą do osi kończyny (A B); przyczep mięśnia M jako skupiony w jednym punkcie (Z) i, co za tern idzie, czynność jego zastąpioną przez siłę działającą wzdłuż jednej prostej I F, siłę w dodatku nie zmieniającą się w różnych fazach skurczu mięśnia.

Siłę tę należy rozłożyć na dwie składowe: IC i iD, z których tylko pierwsza wywołuje ruch obrotowy, umożliwiony przez budowę danego stawu. Druga uwidoczniona na rysunku składowa (ID) powoduje jedynie silniejsze przyleganie wzajemne obu powierzchni stawowych¹). Jeśli jednak weźmiemy pod uwagę chwilę końcową ruchu zginającego, którego początek przedstawia nasza rycina, taż sama składowa będzie wówczas działać rozwierająco na powierzchnie stawowe (bezskutecznie zresztą wobec wytrzymałości torebki

1

Dla uproszczenia pomijamy tu okoliczność, że ID nie leży w osi kończyny AB _vgrubość kościj, wskutek czego i ta składowa wywołałaby ruch obrotowy, choć minimalny.