94287001 djvu

450

K. W. MAJEWSKI

óbliąuus, gdzie giówne południki przebiegają mniej lub więcej skośnie. W każdym wypadku, o ile astygmatyzm jest regularny, obydwa południki stoją na sobie prostopadle. W oczach praw\dłowych, zdarzają się wszystkie trzy powyższe typy, najczęściei lednak Asii-gmatisynus rectiis, który uważamy za typ niezborności fizvologicznej.

Na tem nie wyczerpuje się rozmaitość odmian niezborności. Stopień re-frakcyi w każdym z głównych południków zależy od położenia ekranu, czyli siatkówki. Przyjąwszy, że mamy przed sobą astigmatismus cornealis rectus możemy przypuścić, że promienie równoległe, przebiegające w płaszczyźnie poziomej, przecinają się na samej siatkówce, w tym zatem przekroju panuje emme-tropia. Ponieważ zaś w południku pionowym refrakcya jest silniejsza, promienie równoległe padające na ten południk muszą się przeciąć przed siatkówką, a na siatkówce utworzą pionową linijkę rozproszenia. W pionowym zatem przekroju panuje myopia. Po zastanowieniu się zrozumiemy, że w tym wypadku siatkówka leży w miejscu drugiej (dalszej) linii ogniskowej konoidu Sturma. Niezborność taka nosi nazwę Astigmatismus mgopicus simplex.

Łatwo jednak zrozumieć, że poza tymże samym typem niezborności rogówkowej prostej mogą się ukrywać różne inne stosunki refrakcyjne. Możemy przyjąć, że południk pionowy zbiera promienie równoległe na samej siatkówce, a w takim razie południk poziomy posiadający słabszą refrakcyę zbierze promienie poza siatkówką, w przekroju zatem poziomym istnieć będzie hyperme-tropia. Siatkówka w tym przypadku znajduje się w miejscu pierwszej (bliższej) linii ogniskowej konoidu Sturma, a niezborność taka nazywa się Ast. hyper-metropicus simplex.

Mozę również tak w pionowym jak i w poziomym południku panować refrak<-ya zbyt silna, ożyli myopia, ale nie jednaka co do stopnia, mianowicie silniejsza w przekroju pionowym. W tym wypadku cały konoid Sturma znajduje się przed siatkówką, a niezborność taka nosi nazwę Ast. mgopicus compositus.

Może tak samo w obu południkach istnieć refrakcya zbyt słaba, czyli hypermetropia, oczywiście również niejednaka co do stopnia, mianowicie znaczniejsza w przekroju słabszej krzywizny t. j. w południku poziomym. W tym wypadku cały konoid Sturma leży poza siatkówką, a niezborność taka nazywa się Astigmatismus hypermetropicus compositus.

Nakoniec może zachodzić taki wypadek, że w jednym z południk iw refrakcya jest zbyt silna, panuje zatem myopia, a w druHm zbyt słaba, czyli hy-permetrojńa. W obranym przykładzie typu niezborności prostej myopia jnożo-bna jest tylko w przekroju pionowym, a hypermetropia w przekroju pozi )mym. Siatkówka w takim wypadku przecina konoid Sturma w jakiemś miejscu pomiędzy jedna a drugą linią ogniskową. Taka niezborność nosi nazwę Ast. myo-ptco hypermetropicus vel Ast. mixtus.

Łaiwo pojąć, że wszystkie wyżej opisane rodzaje niezborności mogą występować na tle odwrotnego lub skośnego typu rogówkowego {Ast. cornealis imersus, Ast. obliąuus), a tak samo mogą być następstwem niezborności soczewkowej, albo wreszcie wypadkową działania astygmatyzmu rogówki i soczewki.

Stopień niezborności wyrażamy różnicą siły refrakcyi w obu południkach