94289201 djvu

472 K. W. MAJEWSKI

znali, mimo, że żadna z nich nie przekracza granic fizjologicznych, tak się niekorzystnie składają, że oko rozporządza zaledwie ^sh (⁶/s) lub nawet tylko Vs (⁶/l2) przeciętnej bystrości prawidłowej, a w takim wypadku nawet i tę bystrość musimy uważać jeszcze za fizy-ologiczną. W przeważnej jednak liczbie przypadków zwyczajne wady systemu optycznego oka prawidłowego, albo się wzajemnie wyrównują, albo zostają dynamicznie przez wysiłek akomodacyi wyrównane i takie oko może ujawnić w całej prawie pełni wrażliwość swej siatkówki. Ta całkowita (pełna) wrażliwość siatkówki bywa częstokroć, jak to już Helmholtz wykazał, dwukrotnie niemal większą od owej przeciętnej bystrości, pozwalającej odróżnić dwa punkty świetlne, widziane pod kątem jednej minuty.

Do mierzenia tych wyższych stopni b strości służy dodatkowa tablica f tablica Mil len a) z kilku szeregami coraz to drobniejszych liter. Wielkość tych liter tak jest dobrana, że poszczególne ich rzędy ukazują się pod kątem widzenia 5-ciu, względnie l minuty w odległości 5, 4, 3, 2, 1-go metra. Jeśli zatem tablicę tę umieścimy w tej samej odległości co tablicę Snellena, a badane oko czyta z niej pierwszy, drugi, lub co się już rzadko zdarza, nawet trzeci szereg liter, wtedy zapisujemy, że bystrość wzroku wynosi ⁶/s, ⁶Li względnie ⁶/s prawidłowej bystrości przeciętnej.

Ponieważ poszczególne litery i liczby w równych zresztą warunkach bywają łatwiejsze lub trudniejsze do rozpoznania, bo ono zależy nietylko od ich wielkości, ale także od pewnych szczegółów ich kształtu, przeto podano rozmaite inne znaki nie przedstawiające tej rozmaitości n. p. czarne pierścienie z przerwą w jednem miejscu^ (Land olt). Przerwa ta znajdować się może u góry, u dołu, po prawej, po lewej stronie, względnie może być umieszczoną na jednej ze średnic skośnych. Badany, nawet nie umiejący czytać, może powiedzieć, lub ręką wskazać, gdzie widzi przerwę w pierścieniu. Wielkość pierścieni w poszczególnych szeregach jest na analogicznej zasadzie obliczona, co wielkość liter tablicy Snellena tak. aby średnica pierścienia odpowiadała kątowi 5', a przerwa w obwodzie 1'. Badanie odbywa się tu zwykle z odległości 5 metrów, a stopnie znalezionej bystrości wzroku wyraża się ułamkami dziesiętnymi.

Wziernik oczny.

Źrenica oka przedstawia się nam w zwyczajnych warunkach jako otwor zupełnie czarny U niektórych zwierząt, w pewnych ra-