CCF20130611003

8 Hiacn zbiorowa pod red. J. Pancewicza

3. WYMA(;ANIA stawiane ogumieniu KÓE SAMOCHODOWYCH

Ze względu na ogromne znaczenie ogumienia dla bezpieczeństwa biernego i czynnego w ruchu drogowym, podstawowe zasady jego użytkowania określają ustawy i zarządzenia władz państwowych, będące aktami wykonawczymi ustawy „Prawo o ruchu drogowym”. Wynika z nich, że:

1.    Pojazd powinien być wyposażony w ogumienie pneumatyczne o nośności dostosowanej do nacisku koła oraz dostosowanej do maksymalnej prędkości pojazdu. Ciśnienie w ogumieniu powinno być zgodne z zaleceniami wytwórni dla danej opony i obciążenia pojazdu.

2.    Pojazd nie może być wyposażony w opony różnej konstrukcji na kołach jednej osi. W odniesieniu do pojazdu samochodowego o dwóch osiach z kołami pojedynczymi nie może on być wyposażony w opony diagonalne lub diagonalne z opasaniem na kołach tylnej osi, jeżeli na kołach przedniej osi znajdują się opony radialne. Nie może on również być wyposażony w opony diagonalne na kołach tylnej osi, jeżeli na kołach przedniej osi znajdują się opony diagonalne z opasaniem (rys. 1.2).

Rys. 1.2. Układy ogumienia na osiach samochodu: a - zabronione, b-zalecane, c - dopuszczalne

Opony.

^ - diagonalne

• - diagonalne z opasaniem

- radialne

3. Pojazd nie może być wyposażony w opony:

-    różnej konstrukcji na osiach wchodzących w skład osi wielokrotnej,

-    o granicznym wg przyjętych wskaźników, zużyciu bieżnika (orientacyjnie o głębokości rzeźby bieżnika mniejszej niż 1,5 mm),

-    o widocznych pęknięciach obnażających lub naruszających ich osnowę,

-    z umieszczonymi trwale, wystającymi na zewnątrz metalowymi elementami przeciwślizgowymi.

Na trwałość ogumienia znaczny wpływ wywierają takie zjawiska jak bicie i niewyrównoważenie kół jezdnych samochodu. O biciu i niewyrównoważeniu kół jezdnych decydują: jakość wykonania i dokładność wymiarowa części składowych koła jezdnego, tj. tarczy lub bębna hamulcowego, obręczy i ogumienia oraz jakość i dokładność wykonania pozostałych nieresorowanych, obracających się mas samochodu, a zwłaszcza piasty. Znaczny wpływ ma także prawidłowość montażu kół jezdnych. Największy wpływ na sumaryczną wartość niewyrówno-ważenia ma ogumienie, ponieważ jest ono najbardziej odległe od środka obrotu, ma znaczną masę i złożoną budowę wewnętrzną. Bicie i niewyrównoważenie kół zwiększają wibrację i utrudniają kierowanie samochodem, obniżają okres użytkowania ogumienia, amortyzatorów, układu kierowniczego. Zwiększają wydatki na obsługę, zmniejszają bezpieczeństwo ruchu. Wpływ bicia i niewyrównoważe-nia kół zwiększa się ze wzrostem prędkości jazdy samochodu.

Bicie koła może być promieniowe i osiowe. Bicie promieniowe jest to różnica największej i najmniejszej odległości między punktami rzeczywistej powierzchni obrotowej przedmiotu a jego osią obrotu mierzona w płaszczyźnie prostopadłej do tej osi. Bicie osiowe jest to różnica największej i najmniejszej odległości między punktami rzeczywistej powierzchni czołowej przedmiotu a płaszczyzną odniesienia prostopadłą do osi obrotu przedmiotu mierzona na okręgu o określonej średnicy.

Niewyrównoważenie koła polega na niepokrywaniu się jego głównej osi bezwładności z jego osią obrotu. Siły odśrodkowe powodujące stan niewyrówno-ważenia występują w wyniku nierównomiernego rozkładu masy i mogą być zawsze sprowadzone do siły P zaczepionej w środku masy elementu i do pary sił P’ - P’, która działa w płaszczyźnie przekroju wzdłużnego nie przechodzącego przez środek masy. Usunięcie niewyrównoważenia czyli wyrównoważenie koła polega w praktyce na zmianie rozkładu mas w odpowiednio dobranych płaszczyznach zwanych płaszczyznami korekcyjnymi. Rozróżnia się wyrównoważanie statyczne polegające na usunięciu oddziaływania siły P i wyrównoważanie dynamiczne, sprowadzające się do jednoczesnego usunięcia oddziaływań siły P i momentu P’e (czyste wyrównoważenie dynamiczne, ograniczające się do usunięcia oddziaływania momentu, nie jest stosowane).

Bicie koła należy sprawdzić przed jego wyrównoważeniem. Sprawdzenie polega na określeniu ewentualnych odchyłek od kształtu kołowego kompletnego