page0093

79

3. Sztucznie ćwiczy się mięśnie przez gimnastykę. Ta udziela naturalnemu ruchowi większego zapędu, powabu i lekkości, siły i zręczności, zatrudnia umysł i ciało, zaostrza zmysły, ćwiczy osobliwie system mięśniowy, często w niebezpieczeństwach staje się siłą ratunkową (ogień, woda i t. p.), podtrzymuje przytomność ducha, hartuje ciało, a przez to staje się także środkiem przeciw wzmaganiu się zmysłowości i namiętności. Przy tych wszystkich zaletach unikać jednak należy przesady. Zachowanie miary i tu jest też konie-cznem. Gimnastyka nie jest celem, lecz tylko środkiem, ażeby ciało o ile możności uczynić uległem duchowi. Nadto uważać trzeba na wiek, płeć, cielesną konstytucyę, porę roku i t. d., unikać wszystkiego, co jest niestosowne i nieprzyzwoite, a przestrzegać ścisłej dyscypliny i dokładnego wykonywania pojedynczych ćwiczeń. Kształcenie ciała i duszy jest celem pedagogicznej gimnastyki, a nie przygotowywaniem do stanu wojskowego. Że ten jednak na gimnastyce pośrednio zyskuje, to się samo przez się rozumie.

III. Pielęgnowanie systemu kostnego.

1.    Kości nadają ciału lęgość i postawę. Są one w pierwszych latach życia miękkie i giętkie, potrzebują przeto starannej ochrony i pielęgnowania. Nieostrożne noszenie, podnoszenie, stawianie dzieci, przedwczesne zachęcanie do biegania mogą być powodem różnych skrzywień, a osobliwie stosu pacierzowego.

2.    W szkole trzeba uważać na dobry układ ciała, osobliwie przy czytaniu, pisaniu i rysowaniu, przy szyciu, robótkach i t. p.; piersie niech będą wolne, członki, szczególnie ramiona niech będą równo ułożone. Przeto bardzo wielkiej wagi jest ławka szkolna, ona musi być tak urządzoną, ażeby dzieci bez uszkodzenia zdrowia mogły wszystkim swoim obowiązkom zadość uczynić. Bardzo szkodliwem jest noszenie ciężkich torb z książkami pod pachą, albo przez ramię zawieszonych, gdyż przez to zmusza się ciało przybierać ukośną postawę. Najstosowniejsze są torby na plecy czyli tornistry.

http://rcin.org.pl