21 (764)

RELIGIE CZARNEJ AFRYKI ©WydawnictwoWAM. Kraków 2005

2i_r

UWARUNKOWANIA HISTORYCZNE

rżeń afrykańskich, przez co w oczach własnych poddanych utracił prawo do sprawowania rządów. Osłabiło to poważnie dynastię Scfawa i spowodowało zahamowanie rozwoju Ka-nem. W końcu XV w. władca Songhaju, Sunni Ali Ber, wybrał przeciwną metodę. Chociaż formalnie pozostawiał muzułmaninem, budow^rał swój monarszy autorytet jako osoba święta w myśl tradycyjnych wierzeń. Ceną tego była silna opozycja ze strony duchownych islamskich z Timbuktu. Ostatecznie opozycja muzułmańska stała się jedną z przyczyn upadku dynastii Sunnich i zastąpienia jej przez dynastię Askiów¹.

Państwa te miały liczne cechy wspólne. Położone były na obszarach styku osadnictwa murzyńskich rolników i koczowniczych Arabów, Berberów i Tuaregów. Zdominowane były przez przyjmowany mniej lub bardziej dobrowolnie islam, choć większość ludności pozostawała przy religiach tradycyjnych. Obejmowały z reguły duże terytoria przejawiając tendencje imperialne. Warto wspomnieć, że do powstania imperiów przyczyniła się armia konna. Konic to zwierzęta niezwykle cenne w Afryce, bowiem ich życic było mocno ograniczone przez występowanie muchy tse-tse. Stać na nie było tylko arystokrację, stąd kraje te określa się jako państwa arystokratyczne.

Na południe od sawann Sudanu, w lasach Zatoki Gwincjskicj i na Złotym Wybrzeżu tendencje ccntrali-zacyjnc i narodziny społeczeństw feudalnych nie rozbiły tradycyjnych struktur plemiennych. Tym należy tłumaczyć, że historia takich państw jak Benin (lud Edo

1

P. Curtin. S. Fcicmian. L. Thompson. J. Vansina. Historia Afry ki: Narody’ i cywilizacje, Gdańsk 2003. s. 247.