76 (150)

RELIGIE CZARNEJ AFRYKI ©WydawnictwoWAM. Kraków 2005

SYSTEMY RELIGIJNE LUDÓW ZBIERACZO-LOWIECKICII

nów rolę sakralnego pośrednika w kontaktach z siłami rządzącymi kosmiczną płodnością. Musi więc być zabita w specjalny, obrzędowy sposób. Myśliwy identyfikuje się wówczas z zabijanym zwierzęciem, trafionym zatrutą strzałą, co ma skrócić jego męki. W czasie, kiedy antylopa umiera w bólu, myśliwy, aby oddalić gniew zwierząt, przestrzegać musi licznych tabu. Również, zgodnie z wierzeniami, każdy umierający Buszmen staje się antylopą, a w większości języków San Buszmeni nazywają siebie tak samo jak antylopy (/Min, //ni, n! itd.).

Antylopa eland jest pierwszym i ulubionym tworem /Kaggena, który także często przyjmuje postać łani antylopy (głowa modliszki przypomina, zdaniem Buszme-nów, miniaturowy łeb antylopy). Jak mówi mit, Cagn wziął kawałek wyrzuconego przez zięcia sandała i, zamoczywszy w wodzie, zmienił w antylopę. Ponieważ był jej „ojcem”, zdobył nad nią władzę, na jego wezwanie antylopa szła, gdzie ją skierował. Potem nacierał ją wykradzionym rodzinie miodem, aż zaczęła błyszczeć i po każdym natarciu rosła i stawała się tłustsza (dla Busz-menów miód symbolizuje tłuszcz zwierzęcy). Niestety sekret poznał zięć Cagna, Kwammanga i zabił antylopę, zanim osiągnęła zamierzone przez Cagna wymiary i piękno. Nieczuły na żal Cagna Kwammanga oprawił antylopę i kazał teściowi i synowi zanieść ją do domu. Cagn udał, że zgubił sandał i zawrócił. Ponieważ pęknięty woreczek żółciowy antylopy spowodował nastanie ciemności, Cagn podrzucił w niebo „zagubiony" sandał, mówiąc: „Teraz ty powinieneś leżeć na wierzchu, na niebie. Od tej chwili powinieneś stać się Księżycem. Będziesz świecić nocą i oświclać ludziom drogę, póki