92 (111)

RELIGIE CZARNEJ AFRYKI ©WydawnictwoWAM. Kraków 2005

SYSTEMY RELIGIJNE LUDÓW ZBIERACZO-LOWIECKICII

Mieszkasz w krainie Duchów,

Nasi ojcowie pójdą z tobą. by odnowić swoją umowę,

Ty zaś mieszkać będziesz w krainie Duchów.

Dokonuje się symbolicznego pogrzebu odciętych jąder zwierzęcia, które są elementem należącym do bóstwa lasu i podlegającym odrodzeniu. Przy ćwiartowa-niu słonia jeden z mistrzów ceremonii odcina fragment skóry z brzucha i, pociąwszy na kawałki, daje do żucia każdemu z uczestników uczty. Drąży potem brzuch aż do chwili, kiedy będzie prawic przebity. Wówczas bierze najmłodszego syna lub bratanka łowcy, który zabił słonia, i przytknąwszy jego twarz do brzucha zmusza do ugryzienia tak, by wychodzące gazy i płyny oblały mu twarz. C.S. Coon tłumaczy tę ceremonię jako przeproszenie ducha słonia za zabójstwo dokonane przez ojca czy wuja dziecka. Stanowić ma rodzaj rytu inicjacyjnego dla chłopca, który dopiero po jego przejściu może stać się szczęśliwym łowcą słoni.

Łowiecka aktywność Pigmejów różni się od Busz-menów, współczujących każdemu zabijanemu przez siebie zwierzęciu. Ich leśne środowisko jest o wiele bogatsze w⁷ zwierzynę łowną niż pustynie i stepy Buszmcnów, dlatego świętość stanowi nie tyle pojedyncze zwierzę, co cały zwierzostan. Tym niemniej jedni i drudzy szanują zwierzęta jako partnerów wymiany i nic próbują przekroczyć niezbędnego minimum zabójstw. Schebe-sta przytacza opowieść mówiącą o stosunku człowiek-zwierzę. „Pewien człowiek zabił i zjadł zwierzę. Nieoczekiwanie zachorował i umarł. Powiązawszy te dwa fakty, krewni zmarłego uznali, że »To zwierzę było na-