84 (125)

RELIGIE CZARNEJ AFRYKI ©WydawnictwoWAM. Kraków 2005

SYSTEMY RELIGIJNE LUDÓW ZBIERACZO-LOWIECKICII

Ponieważ podobne imiona i funkcje boskie pojawiają się w mitologii innego ludu khoisańskiego, Khoikhoi (Hotentotów), jako Haitsi-aibib (związany etymologicznie z buszmeńskim Misze), Tsui-//goab (odpowiadający Huwc) i //Gaunab (wrogi duch odpowiadający//Gauwa), religię Buszmenów należy rozpatrywać w kontekście systemu religijnego Hotentotów, koczowniczych hodowców bydła, w mniejszym stopniu zbieraczy i rolników. Hotentoci swoją Istotę Najwyższą nazywają dwój a-k o: albo Haitsi-aibib „Wielkie Drzewo” albo Tsui-//goab „Zranione Kolano”, nadając mu poza tym przydomek Khub „Wódz” (por. Huwe). Jest on przodkiem, herosem kulturowym, tricksterem, władcą deszczu, patronem myśliwych, wodzem i wojownikiem, wielkim czarownikiem potrafiącym wskrzeszać umarłych, zmieniać kształty i reinkarnować się. Ponoć umierał i był pochowany wiele razy, tak że kraj Hotentotów pokrywają kamienne kopce, z których każdy był jego grobowcem. Imię Tsui-//goab pochodzi zaś od walki ze swym kosmicznym adwersarzem //Gaunabem, który umierając zranił go w kolano i okulawił. Według jednej z wersji z tego kolana narodzić się mieli prarodzice Hotentotów. Krew spływająca z kolana zabarwiła niebo na wschodzie. Niektórzy badacze twierdzą, że Haitsi-aibib i Tsui-//goab to dwie różne osoby. I laitsi-aibib jest tricksterem i herosem, przodkiem Hotentotów, Tsui-//goab zaś miał być bogiem deszczu i stwórcą kosmosu, cieszącym się wielką czcią.

Ze względu na Buszmenów warto zwrócić szczególną uwagę na postać przeciwnika Tsui-//goaba noszącego imię //Gaunab. Jest on bowiem bogicm-modliszką,