364 (15)

364

VII Językoznawstwo ogólne

10.    Przyjmuje się zazwyczaj w wielu publikacjach dotyczących kontaminacji, >* w omawianym procesie biorą udział (stanowią podstawę) dwa komponenty (dwa człony podstawy, tzn. dwa fonemy, dwa morfemy, dwie konstrukcje fleksyjne, dwa wyrazy, dwa związki frazeologiczne, dwie konstrukcje składniowe)*”. Można to przyjąć jako właściwość tego procesu.

O dwu zasadniczo komponentach w kontaminacji pisze też Grabias⁷⁰. Przedstawiając wyniki swych badań, stwierdza on jednak, że „kontaminacja leksykalna jest rodzajem kompozycji polegającym na skrzyżowaniu dwu (rzadziej trzech) całych lub fonicznie uszczuplonych wyrazów w jedną całość strukturalną’’⁷¹.

Na możliwość wystąpienia w kontaminacji więcej niż dwu komponentów zwracają czasem uwagę także inni autorzy⁷². Nie jest to jednak sprawa zupełnie jasna. Można tutaj, przynajmniej na razie, zaproponować wyodrębnienie kontaminacji prostych (jednostopniowych czy też jednofazowych), o których się najczęściej pisze, i złożonych (wielostopniowych czy też wielofazowych), inaczej: kontaminacji kontaminacji⁷³. Do owych kontaminacji złożonych można by chyba włączyć m.in. niektóre przykłady podane przez Bąbę⁷⁴, autorów Słownika terminów literackich⁷⁵ i przez Kurzową⁷⁶. Rzecz wymaga dalszych szczegółowych badań.

11.    Wyodrębniam w procesie kontaminacji prostej (w dalszym ciągu o niej tylko będzie mowa) jej podstawę i pochodnik⁷⁷. Podstawa składa się zazwyczaj (por. wyżej) z dwu członów. Członami mogą być dwa fonemy, dwa morfemy, dwie konstrukcje s. 206; R. S i m e o n, Enciklopedijski rjećnik lingvistićkih naziva na 8 jezika hrvatsko-srpski, latmski. ruski, njemaćki, engleski,francuski, talijanski, śpanjolski. 1. Zagreb 1969, s. 695; 2. Zagreb 1969, s. 659;

B.Bartschat,R.Conrad,W.Heinemann,G.Richter,A.Steube,A7ewes JForterÓMcAj/iracś-

wissenschaftlicher Termini. Leipzig 1975, s. 144; Slovmk slovanske lingyisticke terminologie. Pod red. A. Jedlicki, t. I. Praha 1977, s. 446. Inaczej np. J. Dubois, M. Giacomo, L. Guespin. Ch. Marcellesi, J.B. Marcel lesi, J.-P. Me vel, op.cit., s. 119.

⁶⁹    Poza wieloma publikacjami polskimi i zagranicznymi można by tu jeszcze wymienić np.: H. Paul, op.cit., s. 145; W. Henzen, op.cit., s. 251-252; B. Bartschat, R. Conrad, W. Heinemann, G. R i c h t e r, A. S t e u b e, op.cit., s. 144; M. G r e v i s s e, op.cit., s. 119; A. Fu r g a 1 s ka, R. L ebda, J.Warchala, op.cit., s. 70. W. F1 e i s c h e r (op.cit., s. 236) stwierdza, że w kontaminacji biorą udział najwyżej dwa wyrazy.

⁷⁰    S. G r a b i a s, Kontaminacje we współczesnym języku polskim, op.cit., s. 120.

⁷¹    Ibidem, s. 141.

⁷²    O możliwości wystąpienia w procesie kontaminacji więcej niż dwu wyrazów pisze także np L.Bauer, op.cit., s. 234. Por. też zbliżone ujęcie (w odniesieniu do kontaminacji zdań i wyrazów) R. Meringera, C. Mayera, Versprechen und verlesen. Einepsychologisch-linguistische Stu&t Stuttgart 1895. New edition [...]. Amsterdam 1978, s. 53-54.

⁷³    Por. np. A. B ac h, op.cit., s. 68-70.

⁷⁴    S. B ą b a, Modyfikacje utartych związków wyrazowych we współczesnej frazie polskiej, „Poradnik Językowy" 1971, z. 7 (291), s. 450.

⁷⁵    M. Głowiński, T. Kostkiewiczowa, A. Okopień-Sławińska, i. Sławiński, op.cit., s. 202.

⁷⁴ Z. Kurzowa, op.cit., s. 383. Chodzi tu o następującą informację: ,jtabezdumo forma skonu-minowana potrójnie: ukr. durno ‘darmo'+zo darmo*bezpłatnie".

⁷⁷ Por. Z. Zagórski, W sprawie kontaminacji, op.cit., s. 138-139.