49 (278)

RELIGIE CZARNEJ AFRYKI ©WydawnictwoWAM. Kraków 2005

ETNOF1LOZOFIA

uniwersalnej siły kosmicznej, w której byty łączą się ze sobą. -Ntu wyraża siłę w jej nieustannym przejawianiu się, jedynie gdyby zatrzymano wszelki rozwój, zmienność (dynamikę) świata, siła mogłaby się objawić jako byt. Kagame konstruuje spektrum przejawów -ntu w postaci:

- Muntu, czyli ‘istota ludzka’. Ponieważ do tej samej klasy należy Bóg (Imana u Banjarwanda), duchy zmarłych (muzimu), żywi ludzie (muzima), wobec tego muntu oznacza w istocie siłę wyposażoną w umysł bądź inteligencję {m agar a, ubwenge). Muntu jako jedyne mogą świadomie zmieniać układ sił kosmicznych, ponieważ dzięki magara mają władzę nad słowem.

-Kintu ‘rzecz’ obejmuje te wszystkie siły, które działają nic same z siebie, lecz z rozkazu muntu: rośliny, zwierzęta, minerały itp. Kintu różni się muntu brakiem ubwenge „intelektu" (należącego do kategorii kuntu), jego posiadanie umożliwia z kolei powstanie takiej życiowej mocy magara, która pozostaje po śmierci nosiciela jako muzimu. Z tej perspektywy dziecko jest kintu, nic muntu, póki nic wypowie się jego imienia (słowa) i nie przeprowadzi inicjacji wyposażającej jego umysł w wiedzę przodków. Analogicznie, żadne leki, talizmany i trucizny nie działają bez wypowiedzenia słowa (magicznego).

/fantu ‘miejsce i czas’, ‘umiejscowienie’ to czasoprzestrzeń, lokalny układ sił warunkujący obecność kintu i muntu w świecie.

-Kuntu ‘modalność’ obejmuje wszystko co zmienne i ulotne, nie wyposażone w substrat materialny, np. piękno, uśmiech, nastrój, inteligencję itd.