82 URAZY I USZKODZENIA SPORTOWE
konieczna jest rekonstrukcja nerwu lub operacja zastępcza - stabilizacja łopatki przy klatce piersiowej.
Stabilizacja sposobem Dewara i Harrisa polega na przeszczepieniu mięśnia dżwigacza łopatki na wyrostek barkowy; niekiedy dołącza się do tego połączenie przyśrodkowego brzegu łopatki z kręgosłupem za pomocą pasków powięzi szerokiej.
W zabiegu Edena-Lande’a mięsień dźwigacz łopatki przeszczepia się do boku wraz z mięśniami równoległobocznymi. Doskonałą stabilizacje u osób starszych zapewnia operacja sposobem Spira - przeprowadzenie żebra przez otwór wykonany w dolnym kącie łopatki.
Do neuropatii nerwu pachowego dochodzi z reguły w wyniku urazów - zwichnięcia, złamania. Tak się nieszczęśliwie składa, że uszkodzenia nerwu pachowego są często prze-oczane!
Na czoło wysuwa się brak skurczu mięśnia naramiennego oraz niemożność czynnego odwiedzenia ramienia.
Ryc. 2.15. Anatomia nerwu
Uwaga! Porażenie nerwu pachowego nie pachowego,
zawsze powoduje całkowitą niemożność
odwodzenia ramienia, ze względu na kompensację ruchami trickowymi oraz działanie stożka rotatorów i głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia, a także mięśnia piersiowego większego.
Postępowanie
Konieczne jest bezzwłoczne nastawienie zwichnięcia czy złamania oraz unieruchomienie kończyny, np. w gorsecie z szyną odwodzącą. Po upływie 7-10 dni usuwa się górną łuskę opatrunku i podejmuje ćwiczenia kończyny oraz zabiegi fizykoterapeutyczne.
Jeśli niedowład nerwu pachowego był spowodowany krótkotrwałym uciskiem objawy cofają się niemal natychmiast po nastawieniu zwichnięcia czy złamania. W przypadkach stłuczenia lub rozciągnięcia nerwu czas reinerwacji znacznie się wydłuża.
Zdaniem Gumleya i Lefferta dolegliwości i objawy neurologiczne wykazywane przez tych chorych należy odnosić do zespołu ciasnoty górnego otworu klatki piersiowej. Uważają oni, że zniesienie niestabilności w stawie ramiennym
r 'M. serratus anterior M. biceps brachii
M. obliquus externus abdominis
M. pectoralis major
oraz poprawa postawy ciała (postawa zmęczenia) przez wzmocnienie siły mięśni obręczy kończyny górnej i mięśni grzbietu, umożliwia powrót do normy.
Jeśli po upływie 3-4 miesięcy nie ma objawów powrotu funkcji nerwu, istnieją bóle barku i chory nie chce się pogodzić z istniejącą dysfunkcją, w grę wchodzi jedynie leczenie operacyjne.
W porażeniach częściowych mięśnia naramiennego (jeśli zawiedzie rekonstrukcja nerwu) można dokonywać różnorodnych przeszczepień mięśni, poczynając od rotacyjnego przeniesienia samego mięśnia naramiennego (obrócenie mięśnia na szypule naczyniowo-nerwowej), w wyniku czego tylna część (czynna) wchodzi na miejsce odcinka porażonego (środkowy). Inna metoda polega na przeniesieniu głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia na wyrostek barkowy oraz przemieszczeniu do boku obojczykowej części mięśnia piersiowego większego.
Do uszkodzenia splotu ramiennego dochodzi najczęściej wskutek upadków (urazy głowy i kręgosłupa szyjnego), zwichnięć w stawie ramiennym, złamań kości ramiennej przedłużonego ucisku (alpiniści) oraz niekiedy w złamaniach
obojczyka.
Dołączające się bóle barku związane są z reguły z destabilizacją stawu ramiennego (tzw. wiszący bark), rzadziej z destabilizacją łopatki.
Ucisk 2-3 godzinny powoduje niedowład kilkumiesięczny, natomiast kilkunastogodzinny - trwały1.
Szkodliwy ucisk może wywołać opatrunek ósemkowy!