87 (118)

RELIGIE CZARNEJ AFRYKI ©WydawnictwoWAM. Kraków 2005

87_|

SZAMANIZM BUSZMENÓW

czy silne, wysokie, smukłe oraz słabe, krótkie, okrągłe. Dlatego Księżyc w Nowiu można nazywać mężczyzną ze względu na jego wysmukłość, a Księżyc w Pełni kobietą ze względu na jego okrągły kształt. Księżyc prócz tego uważa się za starszą siostrę, a Słońce za młodszą”¹. Prawdopodobnie rozróżnienie aspektów darzącego (Pełnia) i zabierającego (Nów, buszm. /nawa, //nwa-se) doprowadziło do pełnej dualizacji hipostaz boskości na stwórczego Thore, Huwe, Iłisze itp. i władcę zmarłych //Gauwa, //Gaunab.

Szamanizm Buszmenów

Kult Buszmenów ma charakter ekstatyczny, ich czarownicy byli więc szamanami, wędrującymi w zaświaty dla uzdrowienia czy to chorej osoby, czy konfliktu społecznego. Szamanem mógł zostać każdy, a im ich było więcej, tym lepiej dla społeczności, dlatego około połowy mężczyzn i 1/3 (głównie starszych) kobiet społeczności buszmeńskich stanowili ludzie obdarzeni zdolnościami leczniczymi, zwani na południu !gixa (l.mn. !git-ten), na zachodzie k’auba lub k’au, kxao „posiadacze mocy”. Do obowiązków szamanów należało odprawianie rytuałów inicjacyjnych i sprowadzanie deszczu oraz przyzywanie zwierzyny. Ich głównym celem było leczenie chorób, wyrabiali jednak także specjalne trucizny

1

1. Schapera, The Khoisan Peoples of South Africa: Bushmen and Hottentofs, London 1930. s. 176; D. Blcck. Re/igiósen Yorsteilungen der //Khun-Bit-schmanner. s. 401.