9 (1255)

Kształtowanie się najważniejszych narodowych modeli administrcu ji

n w następstwie późniejszego ustawodawstwa, wprowadzającego pewne szczeliwu zmiany w rozwiązaniach przyjętych w latach 1982-1983. len formalny obraz stosunku zadań i kompetencji samorządu terytorialnego

•    prezentantów państwa” musi być jednak uzupełniony o jeden istotny element tyczny. We Francji wytworzyła się praktyka utrzymywania przez polityków Halnych, w tym członków rządu, więzi z rodzimymi okręgami poprzez równo-

iio piastowanie mandatów samorządowych. W rezultacie, jest łączenie funkcji nitowanego i mera albo ministra i mera, co znajduje w podwójnym tytule 11 |i danej osoby. Jest oczywiste, że faktyczne stosunki między merem będą-n lednocześnie ministrem a prefektem muszą dalece odbiegać od reguł, które /yla się z przepisów ustaw.

< Idy idzie o status urzędników, podstawowe znaczenie miała pierwsza, nie li-' wydanej w 1941 r. przez reżim Vichy, generalna ustawa z 1946 r. O służbie •//< mj (fonction public/ue). Kolejne akty ustawodawcze, a mianowicie ordonans 'M9r. i ustawa z 13 lipca 1983 r., nie odstąpiły od zasad wprowadzonych '< Ki i Novum ustawy z 1983 r. jest to, że stanowi ona jak gdyby wstęp do trzech ' |nyeh ustaw: dwóch z 1984 r. - o statusie publicznej służby państwowej i o u ir służby samorządowej oraz z 1986 r. - o statusie publicznej służby szpital-I lnu- ln ustawy łącznie określają generalny status służby państwowej.

I Klawodawstwo o statusie generalnym zostało wkomponowane w tradycyjnie w i.ilinw.my podział urzędników na korpusy, bez naruszania jego zasad. Korpu-

•    im li |r\l około 1 600, ale tylko niektóre z nich mają poważniejsze znaczenie, i . ' | ceniona jest przynależność do tzw. wielkich korpusów państwowych: pic,u dyplomatycznego, korpusu Rady Stanu, korpusu Generalnej Inspekcji i ni ów korpusu Izby Obrachunkowej oraz korpusu prefekturalnego, jak rów-t do dwóch wielkich korpusów technicznych: kopalni oraz dróg i mostów, pi i i w .nu* tradycje części tych korpusów sięgają XVIII w. Także współcze-

iii.dud mianowany przydzielony do korpusu, cieszy się ewentualnymi • 11> piiiu /wiązanymi z przynależnością do danego korpusu, i im ni / (.diuka ma więc we Francji charakter typowo osobisty, przynależny da-■ ■ • d Iw zględu na to, czy aktualnie zajmuje ona określone stanowisko. Różni n mc u 1 i 11 nu cprję służby cywilnej od koncepcji angielskiej czy tym bardziej m I hi I k | pl/.ic dal us łączy się ze stanowiskiem w hierarchii administracyjnej.

i id,..... pi ncialnymi francuskiej służby publicznej - odnoszącymi się do

il h Ii 1 ni pii w iw s;| od 1946 r.: stabilizacja stosunku służbowego, przydzieli. ni.i,diukowi stopnia w hierarchii korpusu bez konieczności przyznania sta-wc.l ,i , n umożliwia szeroko stosowaną praktykę delegowania urzędników do mi . h . .muim i w sferze lak administracji, jak gospodarki państwowej, i pobił 'i. •( n tpi/ede wszystkim w gabinetach ministerialnych), a także rek ruto mi. iii i ul te konkiu mi, albo wprost do danego korpusu, albo poprzez odpo

• diiii| 1 uf, , i d 11 u 11 i st i. uy j mi System konkursów, tozwijaiiy od kortt a XI,\ w , nil' i i I i|(iid eme odd/itilywaiiia czynników polilyi zuyi h na Mad lu/by bili in |

Należy wszakże zaznaczyć, że w odniesieniu do służby publicznej we Francji, inaczej niż wobec służby cywilnej w Wielkiej Brytanii, nie zakłada się zupełnego odgrodzenia jej od sfery polityki. Nie pozwala na to dawniejsza tradycja, wobec czego nie ma też we Francji zasady pełnej politycznej neutralności urzędników. Wielu wyższych urzędników bierze formalny udział w życiu politycznym, przy czym instytucja gabinetów ministerialnych (obsadzanych w praktyce głównie przez urzędników) nie jest bynajmniej jedyną formułą tego udziału; z elity służby publicznej wywodziło się i wywodzi, bez względu na zabarwienie polityczne rządu, wielu ministrów.

Wśród szkół administracyjnych pierwsze miejsce zajmuje, powołana do życia w 1945 r., Narodowa Szkoła Administracji (w skrócie francuskim ENA). Jest to w zasadzie szkoła podyplomowa, choć po części dostępna również dla urzędników nie mających magisterium. Jej zadaniem jest nie tyle dostarczenie odpowiedniej wiedzy fachowej, ile stała selekcja słuchaczy - dokonywana pod kipem ich przydatności dla administracji, zaczynająca się od bardzo trudnego egzaminu wstępnego - i klasyfikacja. Absolwenci Szkoły, których liczba sięga do dwustu, otrzymują tytuł administratora cywilnego, który zapewnia dostęp do najwyższych stanowisk administracyjnych. Co do pierwszych stanowisk po opus/ czemu Szkoły, proponuje się je absolwentom w kolejności ich ostatecznej klasyfikacji. Najlepsi wybierają z reguły cztery pierwsze wielkie korpusy państwowe, .i przede wszystkim korpus Rady Stanu. Jest on ceniony także z tego powodu, że |ego członkom przysługuje praktycznie monopol na obsadzanie pewnych wyso ku li stanowisk, takich jak urząd Generalnego Sekretarza Rządu i jego zastępcy < )gólcm Szkołę ukończyło ponad 5 000 absolwentów (popularnie zwanych enai i li.mu), przy czym wielu z nich wybrało ostatecznie drogę kariery w gospodan e oraz drogę kariery politycznej (enarchami było dwóch spośród pięciu prezydcu lnu V Republiki i sześciu spośród 14 premierów).

W 2002 r. dokonano dość istotnej zmiany statusu Narodowej Szkoły Ailmi ni u.u. ji lyczqc jy z funkcjonującym wcześniej osobno Międzynarodowym In .ts itiiimi Administracji Publicznej. „Nowa ENA” prowadzi także w szerokim /.»I u u kształcenie ustawiczne urzędników państwowych, jak również prowadzi pu • .i-no działalność wydawniczy oraz rozwija współpracę międzynarodowy \\ dziedzinie administracji publicznej.

I ucliowość francuskiej państwowej służby cywilnej umożliwiła tez powie izi iii. wyższym urzędnikom zajmującym stanowiska administracyjne pil i • dudkom gabinetów wyjątkowo obszernych zadań koordynacyjnych

Icdnii / elwiiaklerystycznych cech francuskiego modelu admiur.liui \ |in po malm i teszly za .oby dość odlegle tradycje, jest rozbudowany system iizgnilnlii nią decyzji dotyczących rożnych jednostek oigani/acyjnyeh, tyczący ze .oby lo li I-1\ u iiom (konlciencje z udziałem pi/rdslawicieli lun.m liii polilycznc| lub ad iiiiniii.n ypu | wszyf.11 u li /amlcicsow.myi b |rdnosl< I w tym piawtc z.iwszi Midi lu ha I mai im »w) i |nluui im ilu iwi im (w pi z, y padł u poi u poimęd, y loznymi mmi I* i .1 u ai ni doi bod i do iii liii 111/u i \ 11 d< i yz |l pod|ęlc| pi zr. pu u im a)