amat urz kr180

0,14 mm (Cu,em.) uzwojenie sprzężenia zwrotnego 1400 zwojów przewodu 0,1 mm (Cu.em.). Generator kwarcowy zapewnia cechowanie co 100 kHz, natomiast generator samowzbudny wprowadza sygnał cechujący co 10 kHz. Oba generatory powinny pracować synchronicznie. Generator kwarcowy synchronizuje generator 10 kHz. Punkt synchronizacji ustala się za pomocą odbiornika kontrolnego (kondensator dostrojczy obwodu drgań 10 kHz). W generatorze kwarcowym można stosować kwarce także na inne częstotliwości, np. 200 kHz.

Jako wzorzec częstotliwości można wykorzystać częstotliwość nośną długofalowej stacji angielskiej Droitwich (200 kHz) obniżoną do 100 kHz za pomocą multiwibratora symetrycznego (rys. 16-13). Sygnał stacji dłu-

Rys. 16-13. Kalibrator częstotliwości wykorzystujący falę nośną długofalowej stacji

Droitwich

gofalowej, wzmocniony selektywnie w pierwszym stopniu wzmacniacza w. cz z lampą typu EF 85, synchronizuje multiwibrator z podwójną triodą ECC81 pracujący z częstotliwością około 100 kHz. Punkt synchronizacji

Rys. 16-14. Prosty generator sygnałów

ustala się dokładnie za pomocą potencjometru w obwodzie sterującej siatki drugiej triody. Układ dostarcza napięcia o częstotliwościach harmonicznych ze stosunkowo małymi amplitudami.

W zestrajaniu i pomiarach urządzeń odbiorczych duże zastosowanie znajduje generator sygnałów wzorcowych pracujący w szerokim zakresie częstotliwości. Dostarcza on regulowanych w amplitudzie i częstotliwości sygnałów do strojenia obwodów pośr. cz. oraz obwodów wejściowych w odbiornikach krótkofalowych. Przykładem takiego bardzo prostego generatora sygnałów może być układ z rys. 16-14. Zawiera on generator w układzie Franklina zc sprzężeniem katodowym. Ze względu na pojedyncze cewki konstrukcja przełącznika zakresów jest tu znacznie uproszczona. Użyteczne napięcie sygnału odbierane jest z opornika katodowego. Sygnał wyjściowy generatora może być modulowany w amplitudzie za pomocą prostego generatora akustycznego w układzie transformatorowym. Całość układu jest zasilana z sieci prostownikiem jednopołówko-wym z diodą złączową DZG 7.

16.4. Generatory pomiarowe typu GDO

Zasada działania urządzenia pomiarowego tego typu polega na oddziaływaniu nieżasilanego obwodu strojonego (badanego) na sprzęgany z nim generator pomiarowy. W generatorze pomiarowym obserwuje się prąd siatki; zmniejsza się on gwałtownie w chwili, gdy częstotliwości obwodu badanego i generatora pokrywają się. Bierny obwód strojony zaczyna wtedy odbierać energię z obwodu generatora. W najprostszym przypadku wystarcza włączenie w obwód siatki sterującej lampy generatora GDO zwykłego miliamperomierza prądu stałego (rys. 16-15). Zależ

Rys. 16-16. Układ do pomiaru indukcyjności i pojemności za pomocą GDO

Rys. 16-15. Podstawowy układ generatora GDO

nie od czułości układu pomiarowego i stopnia sprzężenia z obwodem badanym otrzymuje się większe lub mniejsze minimum prądu siatki, czyli tzw. „dip” (stąd nazwa urządzenia Grid-pip-Oscillator). Wielkość zmiany prądu siatki jest też proporcjonalna do dobroci mierzonego Obwodu i przy pewnej wprawie dobroć tę można porównawczo określaj. Szczególną zaletą układu jest możliwość dostrajania obwodów wbudowanych w urządzenie nadawcze czy odbiorcze przy odłączonym zasilaniu (dostrojenie z uwzględnieniem pojmności montażu). Skala GDO jest wycechowana w jednostkach częstotliwości lub w działkach (w tym ostatnim przypadku stosuje się pomocnicze wykresy skalowania). Cewka GDO jest wymienna dla każdego zakresu. Generator GDO, podobnie jak falo-mierz absorpcyjny, należy sprzęgać z mierzonym obwodem możliwie słabo. Generator GDO można bardzo łatwo przekształcić w normalny falomierz absorpcyjny, wyłączając napięcie anodowe. W ten sposób uzyskuje się uniwersalny przyrząd pomocniczy o wszechstronnym zastoso-

357