Atlas muzyki5

altanande. fr., taniec niemiecki; spokojny tamce chodzony, z przedtaktem. w XVII w. dworski, w postaci stylizowanej pierwszy ta-oiec suity;    '    T*'

w *» M ńąjdiwnicjszęgo ^dzictwa !jSckj,nu ludów pierwotnych należą dosfó-iv kułiu. Taniec aiwwe łączy IBPp' :9JŚ£ Smim**** totakwo*vn>Wtó7ttątec SS£ ruchami ciała, mogąc doprowadzić do

wSkic tańce, czy to ludowe, czy dworskie, by->. ,aócumi grupowymi wykonywanymi przez iwom* liczbę par. dopiero XIX w. przynosi preferowany również dziś taniec jedynej pary. Obecnie tańce grupowe istnieją np. w postaci konmdów dziecięcych, w tańcu ludowym oraz na balach (np kroczony polonez). joż w renesansie po wolnym tańcu chodzonym, w metrum parzystym, następował szybki taniec skakani' lub obracany w metrum nieparzystym (oiem. NochumzY Łączenie tańców w pary było także znane w czasach baroku. Powstawały wów-cascyfcfc tańców -suity', szczególnie dla licznych scen baletowych w operach, z alegoryczną treścią i oprawą sceniczną. Uczestniczyła w nich nawet arystokracja (suity baletowe, zob. s. 147). Najważniejsze tance barokowe bądź należące do suity barokowej ilustruje zamicszczotty obok rysunek z informacjami o rytmie, czasie powstania i rozkwitu: pmos, od hiszp. paw, paw. lub od wł. miasta Padwa; uroczysty dworski taniec chodzony, na pocz. XVI w. zastąpiła basse daitsc, na ogól łączona z saftardlo lub galuudą: taniec otwie-ragey niemieckie suity orkiestrowe na pocz.

A: vii w.:

gahanra. od wi gagliardo. pełen wigoru, kra ki; żywy taniec fr.-wł. w metrum trójdzielny oo około 1600 taniec dworski następujący pawame;    -

wrantc. fr.. taniec biegany, kurant, w metrum trójdzielnym, od XVII w. dworski: wł. corren-tó od ok. 1650 jest szybszy i prostszy; drugi główny taniec suity;    *

ułconne daccona (wł.). pierwotnie hiszpańska pieśń taneczna, później basowy model wariacyjny, podobnie jak passacaglia:

»urróe, fr. taniec korowodowy z Owcrnii. od XVII w. dworski (LULLY* rabamhi. taniec chodzony, zapewne hiszp. pochodzenia, od XVII w. obecny na dworze fr. metrum trójdzielne bez przedtaktu. dostojny i poważny, trzeci główny taniec suity; wot. fr. taniec korowodowy (do dziś żywy w Bretanii), od XVII w. dworski, zawsze i przedtaktem, nie za szybki; iliano. wł.. nie jest właściwym tańcem Jęcz ^laraktcrystyczną muzyką pasterską, okirsu-fiy przez BROSSARDA jako

nieć suity;

Gatunki i formy I taniec 151

menuet, fr., od fr. menu (pas), zgrabny (krok); pierwotnie taniec ludowy, od ok. 1650 ulubiony taniec dworski Ludwika XIV (LULLY). spokojny, w metrum trójdzielnym; polonez, polonaisc. polski taniec chodzony, pierwotnie w metrum parzystym, od XVIII w. 3/4. w umiarkowanym tempie.

Gdy upadł ancien rćginw. zanikła również dawna dworska kultura taneczna, jej miejsce zaś zajęła nowa - mieszczańska. Tworząca się w XIX w. świadomość narodowa sprzyjała kultywowaniu i upowszechnieniu różnych tańców narodowych:

-    polonez i mazur pochodzą z Polski: polka i szybka polka z Czech;

-    czardasz z wolną częścią lassu i szybką/rura 7. Węgier (2/4):

-    bolero z Hiszpanii, habanera /. Kuby i tango z Argentyny;

-    walc szkocki lub ćcossaise w szybkim metrum trójdzielnym, ze Szkocji;

taniec niemiecki, szybki, rustykalny taniec obrotowy (w scenie tańca z Don Gunanniego MOZARTA pojawia się jednocześnie z delikatniejszym kontredansem oraz dworskim menuetem) występuje jeszcze w X VIII w,, podobnie jak

-    landler. powolny taniec obrotowy oraz

walc wiedeński, szybki taniec, modny od początku XIX w.;

-    galop (182% szybki, w metrum parzystym, pochodzi z Niemiec i Austrii;

-    kankan, szybki, 2/4, z Paryża, od ok. 1830.

Wszystkie wymienione tańce znalazły zastosowanie w operetce XIX w.

W XX w. modne stały się tańce ałtgkmskir. takie jak: wolny walc angielski (1920). następnie amerykański fokstrot, slow fox. zbliżony do jazzu blues oraz tańce stepowane, jak charleston i jil-terbog. następnie tańce latynoamerykańtkie pt> chodzenia afrykańskiego, jak brazylijska samba (łata dwudzieste), i kubańskie rumba, mambo icza-cza (1953).