CCF20081206058

stępowania? Zastanów się nad wartością tych dyrektyw - zobacz, czy nie jest tak. że niekiedy negacja dyrektywy jest bardziej wartościowa niż dyrektywa?

3.    Czy zdarzyło Ci się zauważyć postępowanie nauczyciela „wywołujące" czy „prowokujące" zle zachowanie uczniów. Na czym ono polegało?

4.    Aleksander Kamiński napisał: „Zadanie wychowawcy polega na wyzwalaniu w jednostce wszystkiego tego, co w niej najlepsze, wartościowe, na pomocy w samorealizacji, w samourzeczywistnieniu" (Kamiński A., 1988, s.103). Zastanów się, czy odpowiada Ci ten pogląd. Pomyśl, jakie konkretne działania mogłyby się składać na tak rozumiane „wyzwalanie" i „pomoc”.

5.    Mówi się często, że wychowanie nie powinno być manipulowaniem. Co Twoim zdaniem znaczy „manipulowanie" jako zjawisko przeciwstawne wychowaniu? Postaraj się znaleźć dwa przykłady manipulowania z własnych doświadczeń szkolnych lub z obserwacji pracy nauczycieli czy wychowawców.

6.    Gdy nauczyciel zwraca się do ucznia z pytaniem, wówczas uczeń może skoncentrować wysiłek umysłowy albo na rozwiązaniu problemu, albo na pytaniu. Osoba, która koncentruje się na problemie, widzi problem jako niepełny opis sytuacji, który trzeba uzupełnić, albo jak łamigłówkę, która trzeba ułożyć. Ktoś, kto koncentruje się na pytaniu, może przeprowadzić kombinacje myślowe na tematy, które nie st| związane z problemem. Na przykład, próbować rozpoznać, jakiej odpowiedzi spodziewa się nauczyciel. Niektórzy uważają, że nauczyciele najczęściej skłaniają uczniów do tego, by szukali odpowiedzi na pytania w sposób, który niejako zakłada pozostawienie na boku problemu zawartego w pytaniu. Co Ty o tym sądzisz?

7.    Dziewiętnastowieczny pedagog polski Feliks Jezierski radził nauczycielowi: „dla dzieci zachowaj pełną powagi miłość, dla młodzieńców - pełną szlachetności powagę. W pierwszym razie czucie, w drugim rozum ma być w Twoim postępowaniu cechą pierwszego rzędu". Czy podoba Ci się ta dyrektywa?

Literatura

Barners D., Nauczyciele i uczniowie. Od porozumieniu ,v/V do kształcenia. WSiP. Warszawa 1988.

Grzesiuk L.. Trzebińska E „Juk ludzie porozumiewają sic? Wyd. 2. PWN. Warszawa 1978.

Konarzewski K„ Podstawy teorii oddziaływań wychowawczych. Wyd. 2, PWN, Warszawa 1987.

Sztuka nauczania. Praca zbiorowa pod red. K. Kruszewskiego, PWN, t. I. 2, Warszawa 2001.

McCombs B.L., Pope J. E., Uczeń trudny - jak skłonić go do nauki. WSiP, Warszawa 1997.

Okoń W., Wprowadzenie da dydaktyki ogólnej. Wyd. 3 poprawione, ŻAK, Warszawa 1996.

Pessolt E., Efekty nauczaniu. Praktyczny przewodnik doskonalenia na uczaniu. WSiP. Warszawa 1995.

1.    Czy masz przeświadczenie, że większość tego, co dzieje się w klasie zależy od nauczyciela i jego działań, czy od okoliczności i przyczyn zewnętrznych, na które nie ma się wpływu?

2.    Do jakiego stopnia możliwe jest planowanie działań ściśle wychowawczych obok czy raczej na tle działań dydaktycznych? Jeśli zadanie chce się wykonać porządnie, to jakie czynniki trzeba uwzględnić przy planowaniu?

3.    Co robić, gdy chce się skłonić ucznia nieśmiałego do aktywności?

4.    Przypomnij sobie swoje lata szkolne i spróbuj opisać styl kierowania, jaki stosował nauczyciel, którego teraz nazwałbyś „najbardziej skutecznym”.

5.    A styl kierowania nauczyciela najbardziej łubianego?

6.    Pomyśl o kimś, kto stosuje styl „laissez-faire", czyli niemal zero kierowania. Jakie osiąga rezultaty?

7.    Zastanów się, który styl kierowania jest najbliższy Twojej naturze czy usposobieniu. Dlaczego właśnie ten styl?

8.    Juliusz Słowacki w „Kordianie", w bajce „O Janku co psom szył buty" tak pisze o Janku:

„Dobry z niego byłby wiarus Bo w literach nie czul smaku Co dzień stary bakalarus Łamał wierzby na biedaku”.

Zajrzyj do tekstu bajki i zastanów się, czy można powiązać dalsze losy Janka ze stylem kierowania stosowanym przez bakalarusa.

Literatura

Janowski A., Kierowanie wychowawcze w loka lekcji. Wyd. 2, PWN, Warszawa 1974.

Mika S., Psychologia społeczna dla nauczycieli. Wyd. 2, WSiP. Warszawa 1987.

Rozdział 10. Postępowanie nauczycieli

1.    Przypomnij sobie własny stan emocjonalny w czasie prowadzenia pierwszej w życiu lekcji, zajęć lub zbiórki. Jakie trzy słowa najlepiej opisują ten stan?

2.    Gdybyś teraz miał rozpoczynać lekcję z iakąś nową klasą gimnazjalną, jakie reguły wprowadziłbyś jako obowiązkowe?

3.    Znasz pewnie uczniów, o których nie wiadomo, co sobie myślą. Jak oni to robią, że nie można się zorientować w ich myślach i nastrojach?

4.    Przypomnij sobie sytuacje wychowawczą, w której nie wiedziałeś jak się zachować i co robić. Opisz ją (mówiąc głośno i nagrywając lub pisząc) tak, by ktoś, kogo chciałbyś się poradzić, mógł ją zrozumieć. Przedstaw nagranie lub tekst komuś, kogo cenisz i sprawdź potem, na ile zrozumiał on. o co Ci chodziło.

5.    Przeczytaj poniższy tekst i zastanów się, czy zetknąłeś się z. podobnym przypadkiem.

„Housc i Lapan (1978) opowiadają o nauczycielu, który przyszedł do

klasy z zamysłem, że będzie prowadził zajęcia w luźny, zrelaksowany.