CCF20131021012

203

11.5. Rząd

wisko premiera lidera partii, która otrzymała większość mandatów w Izbie Gmin. Gdy żadna partia nie otrzyma absolutnej większości, to królowa po konsultacjach z przedstawicielami partii politycznych sama podejmuje decyzję co do osoby premiera.

Po wyznaczeniu premiera, na jego wniosek królowa wyznacza pozostałych członków gabinetu i całego rząd. Stworzony w ten sposób gabinet nie wymaga zatwierdzenia przez parlament. Przy mianowaniu premiera nie jest wymagana kontrasygnata. Wynika to z faktu, że w momencie kreowania premiera poprzedni rząd podał się do dymisji i królowa nie ma doradcy, którego rady mogłaby zasięgnąć.

Rząd w Wielkiej Brytanii sprowadza się do sumy stanowisk w administracji państwowej szczebla ministerialnego i w związku z tym liczy około 100 osób. Nie jest to organ kolegialny obradujący systematycznie pod przewodnictwem premiera i wyposażony w określone kompetencje. W praktyce w pełnym składzie nigdy się nie zbiera. Jedynie u progu nowej sesji Izby Gmin odbywają się spotkania wszystkich ministrów, na których premier przekazuje informacje dotyczące programu prac ustawodawczych rządu.

Występuje kilka kategorii członków rządu, a mozaika ich oficjalnych tytułów jest jeszcze bardziej złożona. W myśl ustawy o ministrach Korony z 1964 r. członkami rządu pobierającymi uposażenie ministerialne są: sekretarze stanu (9 osób), ministrowie stanu (19 osób), sekretarze w Ministerstwie Skarbu (2 osoby), sekretarze parlamentarni (36 osób). Członkami rządu są również: ministrowie resortowi, Lord Przewodniczący Tajnej Rady i lider Izby Gmin, Lord Kanclerz, Kanclerz Szachownicy (oficjalny tytuł ministra finansów), sekretarze, Lord Osobistej Pieczęci i lider Izby Lordów, Kanclerz Księstwa Landcaster (w istocie minister bez teki), generalny Płatnik (także minister bez teki), Generalny Pocztmistrz, Najwyższy Pełnomocnik Prawny, Najwyższy Doradca Prawny, Lord Adwokat i inni.

Tworzenie stanowisk ministerialnych nie wymaga ustawy, ale zarządzenia monarchy. Oficjalnym tytułem premiera jest Prime Minister and First Lord ofthe Treasury. W skład rządu jak widać wchodzą nie tylko szefowie resortów, ale też dalsze osoby, funkcjonujące w poszczególnych resortach i biorące udział w życiu politycznym.

Gabinet z kolei jest organem, który działa na zasadzie kolegialności. Stanowi on niejako trzon rządu, a jego stan liczebny waha się w granicach 20 osób. Każdorazowo skład osobowy gabinetu ustalany jest przez premiera i rekrutuje się spośród czołowych działaczy politycznych jego partii, szczególnie z grupy partyjnej przyjaciół premiera popierających jego koncepcje polityczne, ale także wprowadzani są do składu gabinetu konkurenci premiera z jego partii - ma to na celu zapobieżenie rozłamowi i wzmocnieniu dyscypliny wewnątrz partii. W skład gabinetu wchodzą:

•    premier, który jest pierwszym ministrem a zarazem pierwszym lordem skarbu;

•    sekretarz stanu ds. zagranicznych i Brytyjskiej Wspólnoty Narodów;

•    sekretarz stanu ds. zdrowia;

•    sekretarz stanu ds. edukacji;

•    Kanclerz Skarbu (minister finansów);

•    Lord Kanclerz (minister sprawiedliwości);