CCI00039

Skład polityczny Izby Lordów zasadniczo zdominowany był przez konserwatystów.²⁴ Reforma Izby Lordów pośrednio ma odnieść się także i do tej kwestii. Chodzi mianowicie o to, aby zagwarantować w drugiej izbie parlamentu względną równowagę sił, zwłaszcza przez zaznaczenie zdecydowanie mocniej niż dotychczas obecności w izbie parów niezależnych, zasiadających w ławach poprzecznych (cross banches), tzn. takich, którzy nie deklarują swojej przynależności żadnej z parlamentarnych partii politycznych.

Układ sił politycznych w Izbie Lordów nie ma jednak dla rządu aż tak istotnego znaczenia. Funkcja kontrolna parlamentu wykonywana jest przez Izbę Gmin, i to ona, a nie lordowie, decyduje w głosowaniu o wyrażeniu czy też o niewyrażeniu rządowi wotum zaufania i w konsekwencji podjęcia takiej uchwały o jego odpowiedzialności politycznej. Podobne uchwały Izby Lordów, ^:eżeli są podejmowane, nie wywołują takich skutków. Niemniej rząd dba o swo-^:e interesy w izbie wyższej. Lord Kanclerz jako przewodniczący izby, a jednocześnie członek gabinetu informuje swoich kolegów z rządu o opiniach i poglądach wyrażanych w izbie. Na czele frakcji parlamentarnej partii rządzącej stoi Lord Strażnik Wielkiej Pieczęci (jest członkiem rządu), którego zadaniem jako rzecznika rządu w Izbie Lordów jest reprezentowanie egzekutywy, przedstawiacie i wyjaśnianie jej działań i zamierzeń.

Dotychczasowy etap reformy Izby Lordów, ograniczając się wyłącznie do kwestii zasad kreowania składu personalnego drugiej izby - wyeliminowanie zasady dziedziczności - nie dotyczył jej kompetencji. Tym samym też, działając ^;_;ż po części w nowym składzie, Izba Lordów realizuje swoje dotychczasowe funkcje.

Pierwotnie identyczne z uprawnieniami Izby Gmin uprawnienia Izby Lordów na przestrzeni wieków ulegały stopniowemu ograniczaniu lub zupełnej eliminacji, o czym świadczy pozbawienie Izby Lordów wpływu na projekty ustaw finansowych, które stają się prawem po uchwaleniu ich przez Izbę Gmin ] podpisaniu przez panującego, niezależnie od sprzeciwu izby wyższej. Pozbawiona również prawa kontroli parlamentarnej nad rządem Izba Lordów zacho-wała udział w funkcji ustawodawczej oraz pewne atrybuty sądowe.

Obecnie w zakresie ustawodawstwa wyróżnia się następujące funkcje Izby Lordów:

1.    Bezwzględna zgoda Izby Lordów przy uchwaleniu projektu ustawy o przedłużeniu kadencji parlamentu.

2.    Opóźnianie prac ustawodawczych (weto zawieszające) nie dłużej jednak niż na rok. Nierzadkie są jednak przypadki, w których rząd skłonny jest zrezygnować z niektórych postanowień projektu ustawy zakwestionowanych

²⁴ W maju 1989 r. 1/3 ogólnej liczby członków Izby Lordów reprezentowana była przez konserwatystów, z którymi sympatyzowało około 246 lordów deklarujących się jako niezależni. Przy Pinii Pracy afiliowanych było 116 parów, przy liberalno-demokratycznej 60, a przy socjaldemokratycznej 23.

43