320
320
Rys. 15.73. Wiercenie długich otworów systemem BTA: 1 —przedmiot obrabiany, 2 - narzędzie, 3 - głowica ciśnieniowa (aparat BOŻA), 4 - wewnętrzny otwór narzędzia
wewnętrzny otwór narzędzia (rys. 15.73). Narzędzie do wiercenia tą metodą, zwaną BTA (Boring and Trepaning Association), składa się z głowicy (koronki) wiertarskiej i drąga stanowiącego chwyt wiertła. Do połączenia obu części służy gwint prostokątny płaski. Kształt roboczej powierzchni ostrza ukształtowany jest tak, aby wiór spływający podczas skrawania przyjmował kształt krótkich zwijek.
Istnieje wiele rozwiązań konstrukcyjnych głowic BTA [90, 111]. Ze względu na przeznaczenie rozróżnia się głowice do wiercenia pełnego lub rdzeniowego rozwiercania, roztaczania i pogłębiania.
Metoda BTA ma wiele zalet, z których najważniejsze to: uniknięcie kaleczenia powierzchni obrobionej przez wióry, smarowanie elementów prowadzących narzędzia czystym olejem, tłumienie drgań poprzecznych narzędzia poduszką olejową, możliwość prowadzenia narzędzia w podtrzymce poza przedmiotem obrabianym ze względu na kołowy przekrój poprzeczny narzędzia i higieniczne warunki pracy z uwagi na zakryty obieg oleju. Wadą tej metody jest natomiast potrzeba zastosowania specjalnej głowicy ciśnieniowej, tzw. aparatu BOŻA (Bohrolzufuhrapparat) dla zewnętrznego doprowadzenia oleju i uszczelnienia głowicy na czołowej powierzchni obracającego się przedmiotu obrabianego.
Jedną z najnowszych metod wykonywania długich otworów jest wiercenie eżekto-rowe. Wiertło ma tutaj dwie krawędzie skrawające podzielone na trzy, wzajemnie na siebie zachodzące odcinki. W ten sposób uzyskuje się wióry o małej szerokości oraz zmniejszenie sił działających na prowadzenie wiertła. Ciecz smarująco-chłodząca jest doprowadzana pierścieniowym kanałem między dwiema rurami - zewnętrzną i wewnętrzną, a odprowadzana wraz z wiórami przez rurę wewnętrzną (rys. 15.74).Wióry są wprowadzane do rury wiertła wskutek efektu eżektorowego, wywołanego obecnością dyszy. U wylotu wiertła powstaje pewne podciśnienie, powodujące ssanie. Przy wierceniu eżektorowym jakiekolwiek nawiercenie wstępne jest zbędne. Jest jednak wymagana prostopadłość płaszczyzny czołownj na wejściu i wyjściu wiertła z przedmiotu obrabianego. Ciecz smaruj ąco-chłodząca jest podawana pod ciśnieniem od 80 do 120 N/cnr. Wiertło jest prowadzone początkowo w tulejce wiertarskiej, a gdy zagłębi się w matę-