174 11. FUNKCJE HARMONICZNE I SUBHARMONICZNE
Zadanie 9. Niech K = {z £ C : \z\ < r} i C będzie dodatnio zorientowanym brzegiem K. Pokazać, ze jeśli f jest funkcją holomorficzną w K, to dla dowolnego z G K mamy
174 11. FUNKCJE HARMONICZNE I SUBHARMONICZNE
w
2iri
<c
d( + i Im/(O)
(wzór Schwarza).
Rozwiązanie. Mamy [Ref(()( + z
df =
) \C-z
- 7 MC
□
co daje (*).
To kończy rozwiązanie.
Zadanie 10. Ze wzoru Schwarza wyprowadzić wzór Poissona dla funkcji harmonicznej w kole.
Rozwiązanie. Niech u będzie funkcją harmoniczną w kole KR = {z £ C : \z\ < R} iO < r < R. Z twierdzenia 1.60.1 wynika, że istnieje funkcja holomorficzna f : Kr—+ C taka, że u — Re /. Niech 0 < r < R i Kr = {z G C : \z\ < r}. Ze wzoru Schwarza dla 2 G Kr mamy
u(z) — Re
Łatwo sprawdzamy, że Re [(£ + z) / (£ — z)] = (|£|2 — |z|2) / |£ — z|2. Stąd i z (1) dla z G Kr dostajemy
u(z) — Re
1
2n
d<p
gdzie £ — relv.
To kończy rozwiązanie.
□
11.2. Funkcje subharmoniczne
Zadanie 1. Niech tp : (a, b) —*• R. Pokazać, że funkcja <p jest wypukła dokładnie wtedy, gdy dla dowolnego c E (a, b) istnieje stała M taka, że
(*)
P (t) > (p (c) + M (t — c) dla t E (a, 6) .
Rozwiązanie. Łatwo zauważyć (patrz np. [Kra], stwierdzenie 6.72), że funkcja <p jest wypukła dokładnie wtedy, gdy dla dowolnych t\, t2 € (a, b) zachodzi nierówność
(jl) <p (c) < ^(U) + j—t-<p (t2) dla t1<c< t2.
t2 -ti t2 - ti
Prosty rachunek pozwala wykazać, że nierówność (1) jest równoważna nierówności
(2)
C — t\ t2 — c
Załóżmy najpierw", że funkcja tp jest wypukła. Wówczas zachodzi (j2). Ustalmy c. Wtedy
C — t i
to-C
Łatwo sprawdzić, że dla dowolnego .4 < M < B zachodzi (*).
Odwrotnie, załóżmy, że dla dowolnego c istnieje taka stała M, że zachodzi (*). Wówczas dla dowolnych t\ E (o, c), t2 E (c, b)
c — t i
g>(c)-g> (U) K M <(P fe) - (c)
Stąd, na mocy (2), dostajemy wypukłość tp.
To kończy rozwiązanie. □
Zadanie 2. Niech <p będzie funkcją ciągłą i niemałejącą w R i niech (p (—co) = lim^^-oo <p (x). Pokazać, że jeśli funkcja u : G —> ]Ru{—oo} jest półciągła z góry w zbiorze otwartym G C C, to funkcja <p o u jest również półciągła z góry w G.