Gdy djabłu się zdawało, że Bóg usnął, zaczął go spychać, aby wpadł do morza i aby utonął i zginął. Ale nadaremnie, ziemi pod Bogiem przybywało i rozszerzała się daleko ku wschodowi. Widząc to czart jął pomykać ku zachodowi, dalej ku południowi i północy a przez to' ziemia rozszerzyła się w różne strony. Bóg obudziwszy się wstał i poszedł na niebiosy. Czart pobiegł za nim, wtedy Bóg skinął, pioruny zaczęły uderzać, błyskawice zabłysły i djabeł strącony został w przepaść.
Kiedy badacze kultury ludowej stwierdzili występowanie bardzo podobnych mitów kosmogonicznych wśród ludności wielu krajów słowiańskich, wzmogło się zainteresowanie nimi, rozpoczęto pierwsze dociekania naukowe. Charakter XIX-wiecznej nauki zadecydował w dużym stopniu o tym, że nikt nie starał się odszukać miejsca mitu w całości kultury ludowej, zrozumieć jego roli w życiu mieszkańców wsi. Za najważniejszy problem uznano genezę ludowej wizji powstania świata istniejącej przecież w środowiskach chrześcijańskich, a jednak zupełnie obcej oficjalnej, religijnej kosmo-gonii. W poszukiwaniu źródeł mitu skierowano uwagę poza społeczności chłopskie; od razu wzięły też górę wyjaśnienia dyfuzjonistyczne i migracjonistyczne, przekreślając ewentualną rodzimość mitu.
Początkowo przypuszczano, że mit rozpowszechniony został w średniowieczu przez społeczno-religijny ruch bogomiłów, szczególnie aktywnie działających na terenie Bułgarii. Hipoteza opierała się na pewnym podobieństwie istniejącym między mitem ludowym i kon-
I2 I. Piątkowska: Obyczaje ludu ziemi sieradzkiej. „Lud” 1893 t. 4, s. 414—415; niektóre inne wersje mitu: J. Boi: Skąd powstał ląd. „Wisła” 1902 t. 16; s. 797; M. Maciąg: Podania i legendy. „Wisła” 1902 t. 16 s. 329—330;, J. Schnaider: Z kraju Hucułów. „Lud” 1900 t. 6, s. 265; J. Witort: Przeżytki starożytnego światopoglądu u Białorusinów. „Lud” 1896 t. 2, s. 215— _216; B'. Gustawicz: Kilka szczegółów ludoznawczych z powiatu bobrećkiego. ,Lud” 1902 t. 8, s. 266.