DSC01077 (4)

2M

INSTYTUCJE IEROCGSY DECYZYJNE

9J. Komisja Europejska 9.3.1. Ewolucja

Początkowo każda z trzech Wspólnot Europejskich posknlalu swój wiosny organ wykonawczy . EWG i Euratom - Komisje, natomiast EW WIS Wysoką Wlą-dzę_ o bardzo rozbudowanych kompetencjach ponadnarodowych. w roku 196? "doszło do ich scalenia. Zgodnie / postanowieniami prawa pierwothego, Instytucji ta nosi nazwę „Komisja" i tak będziemy ją dalej nazywać. Niemniej jednak no po czątku Int dziewięćdziesiątych, po utworzeniu Unii. Komisja, na mocy wlmnej decyzji, przyjęła nazwę ..Komisja Europejska" Bez wątpienia jest ona nadal iiiMy-tucją współ noto włj nie umina. Ponadto, nic jest pewne, czy bez traktatowego upoważnienia Komisja sama mogła dokonać zmiany swojej nazwy . Wydaje się to jeszcze mniej uzasadnione niż w wypadku zmiany nazwy, któm została dokonana przez Radę.

Kompetencje, siła decyzyjna i rola Komisji ewoluowały. Największe uprawnienia ponadnarodowe posiadała Wysoka Władza EWWiS. Natomiast w połowie lat sześćdziesiątych równocześnie z fuzją organów wspólnotowych nastąpił kryzys procesu integracyjnego i roli Komisji, spowodowany skutkami przyjęcia kompromisu luksemburskiego. Pod koniec lat osiemdziesiątych rola Komisji znowu wzrosła. by osiągnąć swój szczyt w okresie sprawowania funkcji przewodniczącego przez J. Delorsa 11985-1994), określanego mianem „cara Europy". Pozycja Komisji i jej intensywne dziulania ponadnarodowe spowodowały jednak reakcję państw członkowskich. W traktacie z Maastricht przyjęto zasadę subsydiamości. która ustala ścisłe granice możliwości tej instytucji wspólnotowej.

9.3.2. Skład

\ beda miały tylko pp jednym członku Komi-I

Komisja składa sic z 20 funkcjonariuszy. Obecnie pięć największych państw posiada po dwa miejsca. Są to Erancjp, Hiszpania. Niemcy. Wielka Brytania i \0o-chv. Każde z dziesięciu pozostałych państw członkowskich jest reprezentowane przez jainego swojego obywatela. W związku z rozpoczęciem rokowań w sprawie wschodniego poszerzenia Unii Europejskiej, w traktacie amsterdamskim ustalono, iż po poszerzeniu także państwa duże Bji. ale ich liczba nie przekroczy 20 .

Zob. A. Przybofowslui-Kliincziik. li. Skczydlo-Tefclsfca. Wstęp, |t*:J Dokumenty eumpcjitu. Lublin 1996. I i. s. 20. K Michałow ska-Goryw oda. System prawno-instytucjonalny. mechanizm podejmowania decyzji. |w:| Unia Europejska, t. 5t.

^,u Zob. dyskusję na tcrtiat składu Komisji: Raport na temat Konferencji Międzyrządowej UE (IGC 2000) »v sprawie reformy insiytucjaiuilnej: proponowane rozwiązania i icli możliwe konsrkuen ije dla unijnego porządku instytucjonalnego w przededniu rozszerzenia. (w:| Konferencja SticJr-rządową Unii Europejskiej h- sprawie reformy instytucjonalnej i grudzień 2000). „Monitor Iniegracj¹ Europejskiej" 2001. nr 36. s. 4, 9; O l-ilkncr, M Nentwich. Enlorgmg the Uuropean Union Jht

_ HMBWBBg

MM.fTYCZN!' INSTYTUCJE WSfÓUWWWfi

HBt nicejskim treść art. 213 ł i /mieniona, przyjmując, iż po 1 flycz-pf, każde pit/a-two członkowskie będzie w Komisji reprezentowane przez obywatela Oznac za to, że liczba komisarzy może być ustalona na parnie 22 czy 25 członków._ Nalt/mias* w Unii 27 państw Itczbą_ komisarzy bę-|jg m/w.i (h| liczby państw. Cjit/aki*** Komisji będą podlegali rotacji na pod-^®®^p3£~roWńo4I, a każdy kofeiny -./i.-.'; powinien reprezentować Oczny oraz geograficzny Ur.ii Europejskie), (żstateczną liczbę komi-J1I R.ida w glosowaniu jednomyślnym .

W Traktacie sformułowano trzy kryteria. tMrySr. linienie jest koniecznym S^tilkiem uzyskania członkostwa w Komisji. Są(BU I ;/<bywaidsfwo. Gjkompc-»z H))>iezalcźw>ilć .

pierwsze, członkiem Komisji r/,ze zostać wyłącznie obswatel jednego w.szlonkowskicłl. » każde z nich mou wprowadzić do jq ckWu ca naj-Imrj jednego swojego obywatela. Posiadanie w K-. takiego reprezentanta je-.t ima/mic za sposób zwiększania identyfikacji obywateli danego państwa ze Wspólnotą. Sprzeczna z Traktatem byłaby sytuacja, w fctótcj jakkś państwo zaproponowałoby obywatela innego państwa, chyba te to drugie zaproponowałoby obywatela tego pierwszego państwa. Obecnie państwa posiadające możliwość uzyskania nominacji dwojga swoich komisarzy na ogół uwzględniają wewnętrzne podziały polityczne. Na przykład w praktyce brytyjskiej jednym z komisarzy jest zwykle członek Partii Pracy, a drugim członek Partii Konserwatywnej .

Po drugie, członek Komisji musi posiadać -Ogólne kompetencje" do sprawo-wania swojej funkcji, a inne państwa kompetencje te muszą uznać za»> stargają: {£ W praktyce warunek ten jest spełniany w ten sposób, iż proponowane są osoby , które wcześniej pełniły funkcje członków rządów krajowych. W praktyce brytyjskiej takie osoby stanowiły 70% nominałów. Nie zawsze jednak w Komisji obejmują analogiczne stanowiska.

Po trzecie, członek Komisji musi być osobą, której -niezależność me budzi wątpliwości". Wykonując obowiązki, powinien on działać w sposób całkowicie niezależny. Ma on natomiast realizować cele wspólnotowe. Oznacza to. iż nie może otrzymywać instrukcji od jakiegokolwiek rządu lub organu, nie może także zabiegać o otrzymanie takich instrukcji. Jednocześnie państwa członkowskie zobowiązały się w Traktacie do poszanowania zasady niezależności członków Komisji oraz do niewywierania na nich wpływu. Sformułowania te brzmią dość abstrakcyjnie, ale chodzi w nich przede wszystkim o niezależność członka Komisji w stosun-

Shon-Trnn Success oj Incrementalism and De-Paiiticisatu>n. Contribuóon to the Third Bicnnul ECSA-C Confcrcnce, Qucbcc City. Jul> 30 - August i. 2000. v J5 i naw.; L Jesień. Wybór ay inrrrja. Traktat amsterdamski w świetle teorii integracji europejskiej. Nowy Sąe> 2000. S. 91.105.

^>u Piotocol on the enhrgemcm ot the European Union, Tieaty ot Ńice antending the Traty on Buiapeu Union, the treaties cstablishing the European Comntunilies and etnain telued acts. OJ CSMIl.s. 31-52.

°*An. 213 § 1 ust. I.

¹ T. C. Hartley, The houndations Europem Community im: an burodactian to the Consti-Mlnrnl and Administratitr Law oj the Lumpettn Community, O.Mortl 1994. t 12.