DSC01089 (3)

282 INSTYTUCJE I PROCESY DECYZYJNE

rzyszeniowe’’, umowy akcesyjne'⁵ oraz usiała założenia zewnętrznej polityki wspólnotowej. ~~

W zakresie wewnętrznego prawa pochodnego. Radu przyjmuje akty prawnie Wiążące: rozporządzenia, dyrektywy i decyzje⁷⁵. W tym działaniu instytucja ta jest bardzo aktywna. W grupie kompetencji prawodawczych mieści się także prayjmo-wanie budżetu Wspólnoty, w niektórych przypadkach ostateczne, a w innych przy znacznym udziale Rady ,

Trzeba stwierdzić, że po przyjęciu zasady subsydiamości działalność prawotwórcza Rady uległa ograniczeniu, głównie ze względu na słabnącą aktywność inicjatywną Komisji. W latach osiemdziesiątych Rada przyjmowała około 600 aktów rocznie, a na początku lat dziewięćdziesiątych nawet ponad 700 aktów rocznic. Natomiast w drugiej połowic lat dziewięćdziesiątych jej aktywność spada. Nb przykład, w 1996 r. Rada wydała około 500 aktów, w 1998 r. około 450⁷⁴, podczas gdy w 2000 r. zaledwie około 250 aktów¹⁷. Dane te dotyczą własnej działalności legislacyjnej Rady oraz aktów przyjmowanych wspólnie z Parlamentem.

Rada w zasadzie nie posiada samodzielnego prawa inicjatywy prawodawczej. Można mówić o takim jej uprawnieniu tylko w sprawach, które są albo banalne, albo pilne¹⁸. Ponadto, w kolejnych aktach prawa pierwotnego te jej uprawnienia są ograniczane. Mogła, na przykład, z własnej inicjatywy ustalać Wspólną Taryfę Celną, zasady poszerzania integracji w transporcie morskim i powietrznym czy kierować wspólną polityką handlową. Obecnie, we wszystkich tych przypadkach, inicjatywa prawodawcza musi być podjęta przez Komisie. Jakby w rewanżu. Rada uzyskała uprawnienia w zakresie pośredniej inicjatywy prawodawczej. Może bo-wiem skłonić Komisję do działania, żądając przeprowadzenia wszelkich niezbędnych studiów, a iaklgyjófeijia pmpoźycii legislacyjnych lub innych⁷⁸.

Do grupy kompetencji prawodawczych można także zaliczyć możliwość wydawania przez Rade aktów niewiążących. Mieszczą się tu przede wszy stkim ogólne uprawnienia koordynacyjne w zakresie polityki gospodarczej⁸⁰. Tam. gdzie Wspólnota posiada przekazane jej kompetencje, może czynić to w sposób władczy, natomiast w sferze, w której państwa pozostawiły sobie uprawnienia. Rada może działać wyłącznie za pomocą „miękkich" aktów wspólnotowych, takich jak opinie oraz.

383

niecenia. Czasami istotne znaczenie posiadają także akty nieoznaczone, takie jak deklaracje czy rezolucje. Jeżeli posiadają one silne poparcie państw członków-(kich. to pomimo niewiążącej formy są przez nie starannie wykonywane. Bardzo dobrym przykładem może tu być rezolucja dotycząca wydawania tak samo wyglą. dających paszportów wspólnotowych, która została przez państwa wykonam.

Kompetencje wykonawcze stanowili drugi zakres uprawnień Rady. Są one wyraźnie ograniczone. W sytuacji typowej uprawnienia wykonawcze Rada pr/eka/uje Komisji. Jej rola wykonawcza polega w>tedy na wykonywaniu pośrednim, czyli formułowaniu wymagań wykonawczych, a więc. naprzykład.na nadawaniu procesowi implementacyjnemu kierunku oraz określaniu jego poziomu Dość niezwykłe uprawnienia Rady polegają na zlecaniu wykonania aktu wspólnotowego samej sobie. Dzieje się to na podstawie decyzji na temat odstąpienia od reguły, iż proces wykonawczy należy do kompetencji Komisji i przyznaniu tego prawa samej sobie¹¹. Tak postąpiono w dziedzinie polityki handlowej oraz Unii Walutowej.

Uprawnienia kontrolne stanowią trzeci rodzaj kompetencji Rady. W praktyce są one bardzo rozbudowane i polegają na wnoszeniu do Trybunału wniosków o unieważnienie aktów wspólnotowych czy skarg dotyczących zaniechania działania¹⁷, ale przede wszystkim na kontrolowaniu, wykonywania aktów przez Komisję Rada przekazuje więc wprawdzie Komisji uprawnienia wykonnw c/e. ale powołuje swoje komitety, które kontrolują proces wykonywania kompetencji delegowanych Komitety te na ogół stosują konsensualny sposób podejmowania decyzji. proceduralna formalizacja ich działań jest niska, struktury decy/.yjnr płaskie, a etos ekspercki i technokratyczny są bardzo wyraźnie widoczne*¹.

Wspólnotowa (.korni tetologitiSest dziedziną burdzo rozbudowaną, skomplikowaną i kontrowerśyjną**."Wy5tępują trz.y podstawowe typy komitetów powoływanych przez Radę. Są to komitety (I) doradcze. (2) zarządzające i ( I) regulacyjne . W ich skład wchodzą eksperci mianowani przez państwa członkowskie.