DSC01098 (6)

314 INSTYTUCJE! PROCESY DECYZYJNE

Początkowo kompetencje Parlamentu były głównie konsultacyjne i dekoracyjne*, jednak od połowy lat siedemdziesiątych Parlament uzyskał iaiutJic kotnjwotcj budj.etowe. a pinem prawotwórcze, najpierw w połowic Im osiemdziesiątych w ramach procedur zgody oraz współpracy, a potem, na podstawie traktatu i Mi ostricht. w ramach procedury współdecydowania. Po traktacie nicejskim rola Pa. lamentu ponownie wzrosła.

Generalnie jednak Parlament Europejski nadal nie posiada klasycznych funkcji parlamentarnych. Może dlatego wiele osób, a szczególnie jego członków, uważa, ii jest on tą instytucją wspólnotową, która ma przed sobą najwspanialszą przy. szłość¹⁹¹.

9.4.2. Skład

Skład Parlamentu Europejskiego ulegał ewolucji. Obecnie liczy on 626 cricc-ków wy bieranych na kadencję pięcioletnią. W traktacie amsterdamskim ustalono, iż niezależnie od przyszTycłr^OTjzeiTUnii. liczba jego członków nigdy nie przekroczy 700^lw. Jednak w traktacie nicejskim podwyższono tę liczbę do 732 podfa w Unii składającej się z 27 państw.

Obecny podział mandatów jest następujący¹⁹’. Państwa duże posiadają od sześćdziesięciu do blisko stu reprezentantów {.RFN 99j Francja, Wielka Brytania i Włochy po 87. a Hiszpania 64. Państwa średniej wielkości mają dwudzimu-trzydziestu parlamentarzystów: Holandia 31, Belgia, Grecja i Portugalia po 25. Szwecja 22. a Austria 21. Natomiast państwa malc posiadają po kilkunastu reprezentantów Dania i Finlandia po 16, Irlandia 15. natomiast Luksemburg tylko 6.

Europejscy parlamentarzyści reprezentują narody zjednoczone we Wspólnocie. Niezgodnie z treścią art. 190 trudno jednak mówić o „właściwej reprezentacji" narodów państw członkowskich, dysproporcje bowiem są istotne w tym sensie, ii parlamentarna reprezentacja państw małych jest nazbyt rozbudowana Obecnie, w przypadku Luksemburga jeden parlamentarzysta europejski reprezentuje około 70 tysięcy wyborców, podczas gdy w przypadku RFN około 800 tysięcy. Ludność Wielkiej Brytanii jest 150 razy liczniejsza od ludności Luksemburga, ale Brytana posiada tylko 15 razy więcej przedstawicieli parlamentarnych.

W traktacie nicejskim przewidziano, iż od I stycznia 2004 parlamentarna re prezentacja państw członkowskich zostanie zmieniona i w sumie będą one posiadały 535 posłów. W trakcie poszerzania liczba parlamentarzystów będzie stopniowo

^1.0    Zpb. II. Willacc, Thr Insliiutions oj Iht EU: Fjpenencr wid Ei/irrimrnis, |tv:| Polki-Makinc in theEuropem Union. t. 63-64.

^1.1    O Tcguey, U Parltmrtil Europem: bilon dr la UgisUnure 1989-1994. „Olljcciif Europ' 1994, nr 29.». 4.

Art. ISUuu.2.

^1.1    An. 190

rosła¹**. Ustalono, te w Unii 27 państw członkowskich Parlament składać się będzie z 732 posłów. Sześć państw dużych będzie reprezentowane przez 50-99 posłów (Polska przez 50). dziesięć państw średnich otrzyma po 17—33 posłów, natomiast jedenaście państw małych po 5-13 posłów. Najwięcej posłów reprezentować będzie Niemcy (99). a najmniej Maltę (5)' . Niemniej jednak dysproporcje pomiędzy liczbą obywateli tych państw oraz. ich reprezentacją parlamentarna por.iManą Wybory europejskie nadal odbywają -ic na podsuak krajówych-onlynfećji wyborczych, ponieważ dotychczas nie udało się uzgodnić focghjly. europejskiej, godzącej sprzeczne tradycje państwowe. Przjsoło^u. ie prmekn: jednolitej ordynacji europejskiej znajduje się w kompetencji samego Parlamentu Natomiast zostanie ona przyjęta przez Radę. W traktacie amsterdamskim zrezygnowano z tak ambitnego przeds i ę wzięci a. dopuszczając możliwość ustalenia jedynie wspólnych zasad, które będą obowiązywać w państwach członkowskich. Gdyby doszło do uzgodnienia którejś z tych dwu decyzji, to każde z państw członkowskich będzie zobowiązane do wprowadzenia zmian w swoim prawie wewnętrznym, zgodnie z własnymi wymogami konstytucyjnymi.

W wyborach 1999 r dokonano jednak kroku w kierunku zbliżenia do siebie ordynacji obowiązujących w państwach członkowskich. W Wielkiej Brytanii zrezygnowano mianowicie ze ściśle jednomandatowego systemu wyborczego, przyjmując system w zasadzie proporcjonalny. Tym samym po raz pierwszy, we wszystkich państwach wybory europejskie odbyły się na podstawie systemu proporcjonalnego¹*⁶. Jednak mandaty są przydzielane według pięciu różnych metod (najczęściej, bo aż w dziewięciu państwach, na podstawie metody d’Hondta). a ponadto stosowane są różne cenzusy (domicylu czy wieku), systemy nominacji kandydatów, organy stwierdzające ważność wyborów, a bardzo ważną cechą jest także występowanie w czterech państwach członkowskich obowiązku glosowania".

Przygotowywane są również akty ujednolicające status prawny posła europejskiego wewnątrz poszczególnych państw członkowskich, a także ich wy nagrodzenia. które wahają się obecnie od około 2500 euro w Hiszpanii do około 8500 euro we Włoszech. Planowane jest także wprowadzenie w 2004 r. progu pięcioprocentowego poparcia, a w 2009 r. utworzenie ogólnoeuropejskiej listy kandydatów i traktowanie całej Unii jako jednego okręgu wyborczego¹".

¹⁶¹ Protocol on Ihe enlargcmcnt of the Europem Union. Treny of Nicc anmtiii the Treaty on Europcan Union, Ihe tremie- cstablishinc the Europem Conununitics and ccRain rclated acu. O) C 80/01, s. 49-50.

^1,1 Oeclaration (No 30) on the cnlugtntenl of the Europem Union. Tremy of Nicc amending Ihe Tremy on European Union, the tremie* catablńhinf the Europem Communuic- md certain rclated acu, OJ C 80/01. s. 81.

^m Zob. N. Nugcnt. The pmtmment and Pobiict of the European Union. Hnundmilb-London 1999 (Fourtli Bdition). %. 220-221.

Zob. T. Kownacki. Pariaenens Europejki w penpeŁtywte prac etad jednolitą ordynacją *> borczą. Wybrane problemy. „Przegląd Europejski^- 2000. nr I. s. 79.82-84.

""Zob. srcr/cj: Shonld the EU be Redengnedf. Philip Morris In-iiiutc Discussion Paper No 16. Biuuels 1999. s. 64.