DSC01078 (3)

INSTYTUCJE I PROCESY DECYZYJNE

300

ku do rządu państwa, którego jest obywatelem i które zgłosiło jego kandydaturę.

W praktyce zależności te występują. W przypadku gdy komisarz chce kontynuować swoją pracę w kolejnej kadencji, stara się o ułożenie poprawnych stosunków ze swoim rządem.

Sposób mianowania Komisji jest bardzo skomplikowany¹⁵⁸. D. Simon napisał, iż odbywa się to z prawdziwie „chińskim ceremoniałem”Składa się on i pięciu faz: cztery początkowe polegają na wstępnych konsultacjach pomiędzy państwami członkowskimi oraz pomiędzy nimi i Parlamentem. Natomiast w fazie piątej państwa mianują Komisję.

0W pierwszej fazie postępowania jządy państw członkowskich, za wspólna zgodą, wyznaczają osobę, którą zamierzają mianować na stanowisko przewodniczącego Komisji—W praktyce ten akt wyboru jcsf"3ókonywany na posiedzeniu ^Rady Europejskiejyw której uczestniczą szefowie państw i rządów. Zasadę tę zapisano w traktacie nicejskim. „Wspólna zgoda" oznacza możliwość skorzystania przez każde państwo z prawa weta. W roku 1995 weto takie zgłosiła Wielka Brytania w stosunku do belgijskiego premiera J.-L. Dchanne. Jego nominacja nie mogła więc dojść do skutku i wybrano kompromisowego kandydata luksemburskiego, czyli J. Santera¹⁴⁰ Po jego ustąpieniu w ten sposób w 1999 r. wybrano R. Prodiego z Włoch. W traktacie nicejskim zasadę jednomyślności zastąpiono glosowaniem kwalifikowaną większością głosów. Tym samym państwa członkowskie nie będą _moglyTćoirzystać z przysługującego im wcześniej prawa weta.

'2 j W fazie drugiej ta wstępna propozycja jest przedstawiana Parlamentowi, który ''—musi wyrazić na nią swoją zgodę. Posiada więc prawo weta. Europejscy parlamentarzyści nieustannie walczą o poszerzenie swoich uprawnień. Obecne ustalenia ich nic satysfakcjonują, więc na przykład J. Delors wysunął propozycję, aby jeszcze przed tą fazą Parlament przeprowadzał „prawybory" kandydata na przewodniczącego i informował o ich wynikach państwa członkowskie¹⁴¹. Stanowić by to mogło „ polityczną podstawę do skorzystania z prawa weta.

W fuzie trzeciej Rada „za wspólna zgodą” państw oraz kandydata na stanowisko przewodniczącego, wyznacza pozostałych kandydatów na członków Komisji. Tym samym proponowany skład Komisji zostaje ustalony. W traktacie amsterdamskim wzmocniono rolę kandydata na stanowisko przewodniczącego Komisji, ponieważ uzyskał on prawo weta w stosunku do propozycji zgłaszanych przez, państwa. Poprzednio wyznaczanie kandydatów na stanowiska komisarzy odbywało się jedynie „w porozumieniu" z nim, co powodowało, iż w skład Komisji ostatecznie wchodziły osoby nieakceptowane przez kandydata. Dymisja Komisji w 1999 roku. W znacznym zakresie została spowodowana przez, tę właśnie procedurę. W traktu-

^m An. 714.

¹ w D. Simon. 1/ syitłme juridique communauiaire, Parts 1997, s. 110.

¹⁴⁰ S. Weatheriłl. P. Bcuumont, F.C Law: The Essentia! Guide to ihe Legał WorUngs nftht I ururtriin Cummunitw    l‘W (Sccciml fcdition), %. 49_•‘ł-Saafe

cie nicejskim przewidziano głosowanie kwalifikowaną większością głosów oraz zastosowano termin „Rada”, co oznacza, iż decyzję tę podejmuje Rada Ministrów. (I*w faz.łe czwartej zaproponowany przewodniczący Komisji oraz jej członko-wic. jako jeden zespół, są zatwierdzani przez Parlament, który ponownie może skorzystać z przysługującego mu prawa weta. Może jednak podjąć albo decyzję ptzyjmującą skład w całości, albo w całości propozycję odrzucić. Parlamentarzyści wywalczyli sobie praktykę przesłuchiwania kandydatów na członków Komisji. Muszą oni stawić się i odpowiadać na ich pytania przed głosowaniem Parlamentu za wnioskiem o przyjęcie całego składu Komisji.

W roku 1999 przesłuchania kandydatów trwały od 30 sierpnia do 7 września i składały się z dwu faz: pisemnej i ustnej. Najpierw komisje parlamentarne sformułowały pytania dla tych kandydatów, których przyszłe kompetencje odpowiadały obszarowi ich funkcjonowania, a następnie kandydaci udzielili na nie pisemnej odpowiedzi. Natomiast w fazie ustnej odbyły się trzygodzinne publiczne przesłuchania każdego kandydata. Na jego wypowiedź wstępną przeznaczano zaledwie dziesięć minut, a następnie parlamentarzyści zadawali mu pytania, które mogły trwać najwyżej jedną minutę. Kandydatowi pozostawiano trzy minuty na odpowiedź. Komisje dokonywały oceny bez udziału publiczności i informowały o niej Przewodniczącego Parlamentu Europejskiego. Ostatecznie, w debacie plenarnej Parlament pozytywnie zaopiniował cały skład Komisji .

5JW fazie piątej procedura tworzenia Komisji kończy się. Państwa członkowskie. na posiedzeniu Rady, za wspólną zgodą mianują przewodnicatcego. onut członków Komisji. Wydaje się, że uzyskanie porozumienia jest w tej fazie |>cwnc i łatwe, chociaż państwom członkowskim przysługuje pruwo weta. W traktacie nicejskim prawo weta jednak uchylono i przewidziano, żc decyzję podejmuje Radu Ministrów.

Spośród dwudziestu członków Komisji R. Prodiego. dziewiętnaście osób ukończyło studia wyższe, a tylko jedna osoba posiada wykształcenie średnie. Aż. dwanaście ukończyło dwa lub trzy kierunki studiów wyższych, najczęściej są absolwentami prawa i ekonomii (jak R. Prodi). politologii i ekonomii lub politologii i prawa. W sumie są absolwentami czternastu kierunków studiów. Najczęściej występuje wykształcenie ekonomiczne (osiem osób) oraz politologiczne i prawnicze (po sześć). Są wśród nich historycy (czterech) i socjolodzy (dwóch), ule także Filozof, pedagog, matematyk, fizyk, ekolog, rolnik oraz inżynier. Średni wiek komisarzy wynosi nieco ponad 52 lata. najstarszy z nich ma 66 lat, u najmłodsza zaledwie 40'°.

^1,1 Zab. luuopean Commission, Confirmaltun licaring* ol tiomin«r Conuniuiwm. JO AuguM ■099. linp;//wwvv.cur<iparl.cu.im/dg6/com/en/cłilprocnihtm

¹⁴ Analiza własna na podstawie: Europtun CwMlIiilon. Romano żinil OWMiUUiii. the 20

_! -    _t»Hn    i