DSC01348

202 Zarys polityki i analizy bilansowej

/ Pozycje rachunku nadwyżki 1 obrotowej	Wielkość pozycji w min zł
	S.A. „A" |	S.A.
1 Przychody ze sprzedaży	41.332 'i	32.108
1 Zyski z udziałów w spółkach	55	383
I Zyski z innych papierów wartościowych	28	0
1 Pozostałe oprocentowanie i podobne
/ zyski	679	1.710
1 Koszty pokrycia strat	-1	-253
1 Koszty materiałowe	-20.679	-15.286
1 Koszty osobowe ^ ^	-12.205	-14.662
1 Odsetki i podobne koszty	-38 . lĄ	-654
1 Podatki od dochodów i zysku	-2.536,.*	-430
1 Pozostałe podatki	-233 1	0
j Nadwyżka obrotowa	6.403	3.018 ~

Tabela 10.4. Rachunek nadwyżki obrotowej.

J

w rachunku wyników (jako części zamknięcia rocznego zorientowanego na wielkości przepływu w przeciwieństwie do zorientowanego na zasoby bilansu) jednostkowe pozycje pod kątem ich zdolności płatniczej.

Droga tej analizy może być—przy możliwości uzyskania w zasadzie tego samego wyniku²⁰:

A. Progresywna, która bazuje na przychodach ze sprzedaży (które bez wątpienia wpływają na zdolność płatniczą) i dodaje każdą kolejną, wpływającą na zdolność płatniczą, pozycję bilansową. Przykład takiego postępowania, określanego mianem „rachunku nadwyżki obrotowej”, przedstawia tabela 10.4, w odniesieniu do znanych nam już dobrze dwóch spółek A i B.

B. Retrogresywna, w której wychodzi się od nadwyżki rocznej (lub deficytu). Zgodnie z logiką poznania można założyć, że ma ona wpływ na wypłacalność — dlatego dolicza się do niej sukcesywnie pozycje kosztów i przychodów rachunku wyników wpływające na zdolność płatniczą. Jeżeli tego rodzaju retrogresywna analiza nastąpi w uproszczonej formie, to otrzymamy rachunek „cash-Jlow”. I dla niego podajemy przykład (tabela 10.5).

³⁰ W obydwu metodach analizy nie ustalono szczegółowo, w powszechnie uznanej formie, które pozycje powinny być uwzględnione. Jak zobaczą to Państwo z tabel 10.4110.5, noże to prowadzić do różnych wyników.

Pozycje rachunku ,/ i	wielkość pozycji w iii!
cash flow	S.A. ,A"	S.A. „B"
11 Nadwyżka/deficyt roczny ^	1.403	952
I ^ Amortyzacja (+)	1.693	1.855
fi Popisy (+) 11 Zwiększenia długoterminowych	0	0
I rezerw (+) f V Zmniejszenia długoterminowach .	1207	1.420
1 rezerw (-) j	0	0
[ Cash flow	4.303	4.227

Tabela 10.5. Powszechna forma ustalania rachunku cash flow.

Wspomnieć należy jeszcze dwa instrumenty analizy bilansowej, które służą analizie wypłacalności. Są to: bilans ruchu i rachunki przepływu kapitału. Szczegółowo jednak nie będziemy się nimi zajmować²¹.

[ d) analiza wyniku

| Analizą wyniku wkraczamy w końcu na to pole analizy zamknięcia rocznego, które w skali branży lub ponadbranżowo chce wyraźniej i porównawczo określić przyczyny i źródła wyniku przedsiębiorstwa składającego sprawozdanie finansowe. Do analizy wyniku przywiązuje się — jak już wspomnieliśmy — w obrębie analizy zamknięcia rocznego coraz większe znaczenie. Bardzo prosty krok na drodze do tej analizy poznaliśmy już I w rozdziale 8, kiedy przedstawialiśmy struktury kosztów i przychodów dwu | przykładowo rozpatrywanych spółek i wyliczaliśmy procentowe stawki | kosztów osobowych, materiałowych i amortyzacji (procent odpowiedniego rodzaju kosztów w kosztach całkowitych). Analogicznie można uzyskać : również dokładniejsze informacje o strukturze wyniku z jego podziału na wynik ekonomiczny zakładu, wynik finansowy i wyniki nadzwyczajne, które da się odczytać z różnych układów pozycji rachunku wyników.

Z innych, relewantnych instrumentów polityki bilansowej — jak na przykład rachunku tworzenia wartościⁿ—rozpatrzmy na koniec tylko kilka najważniejszych liczb znamionowych rentowności, które tabela 10.6 ponow-i nie przedstawia na przykładach.

¹¹ Bliżej na ten temat pisze Coenenberg A.G., Jahresahschłufl md Jahresabschlufinalyst. wyd. cyt., s. 398-425. - ,4

⁰ Zob. Weber H.K., Betriebswirłschąfiliiihęs Rechmmgswesen, wyd. 3, s. 365-376.