DSC00972 (9)

1 ^

System instytucjonalny Unii Europejskiej

f r i

Margaret Thatchcr wskazywała na potrzebę zmniejszenia liczby komisarzy. Pro blem ten poruszany był wielokrotnie. W TYaktacic o Unii Europejskiej pojawił się zapis o uprawnieniu Parlamentu do zatwierdzania Przewodniczącego Komisji i jej członków. Zmieniono wówczas długość kadencji Komisji z czterech na pięć lat. Podczas Konferencji Międzyrządowej w 1996 roku nie podjęto żadnych istotnych decyzji odnoszących się do tych kwestii, ale ustalono, iż w związku ze zbliżają* cym się rozszerzeniem liczba komisarzy będzie musiała być zmniejszona, tak aby zachować efektywność działania instytucji. Uzgodniono, iż państwa, które mają podwójną reprezentację (Niemcy, Francja, Wielka Brytania. Włochy i Hiszpania), zrezygnują z tego przywileju. Poza tym wzmocniono pozycję Parlamentu w procesie wyłaniania członków Komisji, jak również pozycję samego Przewodniczącego. Traktat nicejski dokonał zmian w sposobie funkcjonowania Komisji w obliczu rozszerzenia UE o nowe kraje*.

3. Struktura wewnętrzna Komisji Europejskiej i sposób jej funkcjonowania

Komisja Europejska wykonuje funkcje administracyjno-zarządzające Wymaga to zastosowania w jej ramach dobrze działających, sprawnych mechanizmów oraz odpowiedniej organizacji pracy. Proces organizowania Komisji i sposób ją powoływania ukazują także, iż Komisja ma silne powiązania o charakterze normatywnym z innymi instytucjami. Współpracuje w tym zakresie z Radą UEonz Parlamentem Europejskim.

x    3.1. Skład i organizacja wewnętrzna Komisji Europejskiej

i    Komisja Europejska jest instytucją o stałym składzie członkowskim, który zmk-

?    nia się raz na 5 lat (przed wejściem w życie Traktatu o Unii Europejskiej była to kadco-

¹    cja czteroletnia). Od 1 stycznia 2007 roku Komisja liczy 27 komisarzy (Załącznik 5)

Na mocy TYaktatu nicejskiego z 26 lutego 2001 roku obowiązuje dwustopniowa procedura powoływania Przewodniczącego Komisji. Nominacji na kandydata u Przewodniczącego dokonuje kwalifikowaną większością Rada obradująca w składzie szefów państw i rządów (art. 214 ust. 2 TWE). Potem decyzja ta musi być zatwierdzona przez PE. Następnie Rada (tym razem nie ma zastrzeżenia, że muszą by to szefowie państw i rządów), stanowiąc kwalifikowaną większością i w porozum* niu z desygnowanym Przewodniczącym, dokonuje ustalenia listy pozostałych ko-misarzy. W trzecim etapie tak wyłonione kolegium, obejmujące Przewodniczącego

’ fiiomJi litiJJ

Komisja Europejska

i komisarzy, jest zatwierdzane przez PB, W ostatnim etapie Rada kwalifikowaną większością mianuje Przewodniczącego i pozostałych komisarzy**. Po raz pierwszy procedurę tę zastosowano przy wyborze Komisji w kadencji na lata 1999-2004 (Załącznik 4)". Pozycja Przewodniczącego Komisji Europejskiej jest silna. Może on sprawować polityczne kierownictwo nad pracami KE, wzmacniając kolegialność jej prac (Załącznik 6). W art. 217 TWE określa się uprawnienia Przewodniczącego.

Kompetencje Przewodniczącego Komisji Europejskiej:

■    polityczne przewodnictwo pracom Komisji Europejskiej.

■    prawo do podziału zadań między komisarzy,

•    prawo do podejmowania decyzji o wewnętrznej organizacji prac Komisji,

•    możliwość zmian podziału zadań w trakcie kadencji Komisji.

• mianowanie wicekomisarzy (po akceptacji całej Komisji),

•    prawo do zdymisjonowania komisarza (po akceptacji wniosku przez Komisję).

Szczególnym rozwiązaniem jest także norma zobowiązująca do ustąpienia komisarza wezwanego do tego przez kolegium, nazwana lex Pnnii. Romano Prodi obejmując funkcję Przewodniczącego w 1999 roku, odebrał od członków Komisji przyrzeczenie, że ustąpią z urzędu, kiedy on ich do tego wezwie". Należy pamiętać, że kandydat na komisarza reprezentuje najczęściej dominujące siły polityczne’ w da nym państwie członkowskim. Mimo to kandydat nominowany nie podlega odwołaniu przez rząd własnego kraju¹*. Ocenia się to jako dążenie do „zeuropeizowania”

J. Itro. Traktat z Niczi—. op. cii., c 132.

" Traktat nkrjtki postanowi) takie, odnośnie do (kładu Komis}), U od I stycznia 200S rut u będzie uiu składała się z jednego obywatela z każdego państwa członkowskiego W mumrncir pntminli port UE liczby 27 państw nastąpi kolejna zmiana i liczba komisarzy zmianie zmnieysaana n stosunku do liczby państw członkowskich. Ich wybór będzie dokonywał się poprzez zutscię oyunim rię na zasadzie egall taniości. W związku z przewidywanym zouzcrzenirm na I maja KUM roku zastrzeżona także. Ze nuwu wstępujące państwa tnają zagwarantowane miejsca dla swofcb rrpre/enijntOw w Komisji Tak stało się przy rozszetzenhi > 2004 roku oraz w roku 2007. kiedy dołączyły Rumunia i Bułgaria.

Wprowadzono takie przejściowereguły funkcjonowania Komisji dla okiesu od dnia wetula w tytka Trak-latu akcesyjnego z 16 kwietnia 200) toku do 31 paidzsezruka 2004. czyli ukonstytuowania się nowej Kr, misji. Wówczas każdy fcząf był zeprezentowany przez jednego ze swych obywateli. Vv tym okresie Komis)! liczyła 30 kotnisanr. Nowi członkowie Komisji funkcyonowali wówczas jaku komisarze bez teki Wokrr sic od 1 listopada 2004 roku do 1 stycznia 2007 roku Klunnjs liczyła 23 komisarzy, łąt zmr < Przewodni czącym: patrz Z Czachór. ‘/aniony t roswoj w rystrmre Una.., up ta .s IM Prawo (frilt Europejskiej Testy., op Cli. tafet 64. s 231

S. Hambura. M. Muszyński. Traktat i Ukoi z kemtzsuanzm. Studio 100. Bielsko Biała 2000, a 202.

S.M. Amin. ł- iuatyiUki, Instytucje I ponąttek prawmy Unii Europejskiej aa tir Itłjlłe pramnyrh anu •nzeznkum EuropeysŁsefr Trybunatu Spraa iedltwohi. Tasw Marik Organizacji i Kierownictwa. Pum Or ganizaiora. Toruń 1999, a. 35.