Rozdział 6. Organizacja pomocy społecznej
sprawnych1. Pełnomocnik ten umiejscowiony został w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego w randze sekretarza stanu. Podstawowy zakres zadań pełnomocnika związany jest z prawami osóbmiepeinosprawnych, zatem wpływ tego organu na prawo do pomocy społecznej będzie ograniczony do tej gńlpy osób i przyznawanych im świadczeń.
fbdstawowym organem terenowej administracji rządowej jest Wojewoda. Zakres jego zadań dotyczących pomocy społecznej ulegał licznym zmianom i można powiedzieć/ że uzależniony jest od wizji kształtu administracji publicznej w kraju oraz zakresu zadań wykonywanych przez organy administracji rządowej i samorządu terytorialnego.
Obecnie kompetencje wojewody w sferze pomocy społecznej wynikają z postanowień podstawowych aktów prawnych regulujących tę sferę żyda społecznego. W wyniku wprowadzenia nowych Unormowań prawnych pozycja prawna wojewody uległa zmianie. Otóż wojewoda generalnie nie jest już organem realizującym w sposób bezpośredni zadania ż zakresu pomocy społecznej, lecz organem, który został wyposażony w kompetencje o charakterze nadzorczym w stosunku do wszystkich podmiotów realizujących świadczenia z pomocy społecznej. Z togo też powodu będzie miał ograniczony wpływ na prawo do pomocy społecznej, a jego uprawnienia w tym zakresie będą miały charakter pośredni.
Ogół zadań wojewody w omawianej sferze żyda społecznego można podzielić na zadania o charakterze władczym i o charakterze niewład-czym2 3. Wśród zadań o charakterze władczym można wyróżnić:
- wydawanie decyzji achninistracyjnych w tych sprawach, w których na mocy przepisu szczególnego jest uprawniony^,
- sprawowanie nadzoru, niezrdeżnie od podmiotu prowadzącego, nad jakością działań oraz przestrzeganiem standardu usług świadczonych przez jednostki organizacyjne pomocy społecznej orazzgodnośd za-
. trudnienia pmęownikówtydi jednostekz wymaganymi kwalifikaq'a-• mi, a w przypadku ptocrówek op&kuńczo-wydiowawczych - także nad przestrzeganiem standardu wychowania i opiekaj
- powoływanie i odwoływanie wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o stopniu mepebipsprawnośd.
Do zadać o charakterze niewładczym realizowanych przez wojewodę zaliczyć można: ■
- rozpatrywanie skarg na działalność organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego w sprawach należących do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej4,
- ocena stanu i efektywności pomocy społecznej,
- ustalanie sposobu realizacji zadań z zakresu administracji rządowej realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego,
- koordynowanie dśałań w zakresie integracji ze społeczeństwem osób mających status uchodźcy,
- sporządzanie sprawozdawczości oraz przekazywanie jej właściwemu ministrowi do spraw zabezpieczenia społecznego,
- , przedstawianie pełnomocnikowi do spraw osób niepełnosprawnych informaqi o realizacji zadań przez powiatowe i wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o stopniu niepełnosprawności.
Jak zostało to już zaznaczone powyżej, zadania z zakresu pomocy społecznej organizowane są przede wszystkim przez organy administracji samorządowej, które w tym zakresie współpracują z licznymi podmiotami niepublicznymi Z unormowań ustrojowych wynika, że na wspólnotach samorządowych i jej członkach dąży obowiązek wykonywania istotnej części władzy wykonawczej5. Zakres zadań stojących przed poszczególnymi jednostkami samorządu terytorialnego ulegał licznym zmianom, przy czym można w tej kwestii zauważyć pewną prawidłowość otóż o ile zakres zadań realizowanych przez gminy nie ulega istotnym zmianom, o tyle zakres zadań przewidzianych dla powiatów i województwa samorządowego był zmieniany. W przypadku powiatów zmiany te związane były ze zmianą charakteru prawnego wykonywanych zadań, natomiast jeśli chodzi o województwa samorządowe, to zakres zadań ulega rozszerzeniu. Z uwagi na
301
* Dz. U. Nr 123, poz. 776 z późn. zm.
A. Błaś, 1 Kuta, Prawo..., s. 87,96.
ZoJ). art-57czy arŁ 152 ustawy opomocy spotec2ai£j,n$ mocy których wydaje się zezwolenie lub warunkowe zezwolenie na prowadzenie domu pomocy społecznej, jak również art. 10 ust 2 pkt 6 ustawy z 20 kwietnia 2004t o promowi zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.
• Zob. arŁ 229 pkt 2 k.p.a.
Szerzej na temat koncepcji władzy wykonawczej zoh I. Skrzydk^Niżnik, Pramt i pmmkat koncepcje władzy wykonawczej m Be ostatnich 10 lat pnemam ustrojowych w Aba& SamJfetrŁ 2000, nr 1-3, s. 78.