DSC01837

Rozdzmł 6. Organizacja pomocy społecznej

stracyjnych oraz występowania do wójta o udzielenie upoważnienia innej osobie do wydawania tych decyzji Wprowadzona regulacja skutkuje tym, że kierownik ośrodka nie dysponuje samodzielnymi uprawnieniami decyzyjnymi lecz jedynie są to uprawnienia pochodne, a w podejmowanych rozstrzygnięciach będzie musiał powoływać się na upoważnienie udzielone mu przez wójta¹. Przy podejmowaniu decyzji w zakresie zadań własnych gminy będzie kierował się zaleceniami wójta, a w przypadku zadań zleconych z zakresu administracji rządowej - zaleceniami wojewody². Kierownik ośrodka występuje do wójta o upoważnienie przez niego innej osoby do wydawania decyzji administracyjnych w celu rozszerzenia kręgu osób uprawnionych do ich podejmowania. Takie uregulowanie skutkuje tym, że wójt bez woli kierownika nie może udzielić tego upoważnienia innej osobie, przy czym osoba ta nie musi być pracownikiem ośrodka i może być zatrudniona w innej gminnej jednostce organizacyjnej. Wójt, udzielając upoważnienia, nie jest związany wnioskiem kierownika i do niego należy ostateczna decyzja, komu udzieli upoważnienia. Z punktu widzenia prawa do pomocy społecznej przedstawione rozwiązanie nie wydaje się zasadne, ponieważ kierownik ośrodka z jednej strony nie ma pełnej samodzielności przy podejmowaniu rozstrzygnięć, a wójt nie dysponuje bieżącym przeglądem potrzeb i nastrojów mieszkańców danej gminy korzystających ze świadczeń. Jest też przejawem przypisywania tym zadaniom mniejszej wagi i wyprowadzaniem ich z głównego ośrodka zarządzania w gminie, jakim jest urząd gminy jako bezpośredni aparat pomocniczy wójta.

W ramach działań o charakterze iniqującym wszczęcie innych postępowań, kierownik ośrodka może wytaczać na rzecz obywateli powództwa

0    roszczenia alimentacyjne i w tym zakresie w postępowaniu przed sądem stosuje się do niego odpowiednio przepisy o prokuraturze³. Kierownik ośrodka będzie mógł wytaczać powództwo i jeżeli osoba zgłosi swój udział w tym postępowaniu jako powód, wówczas do kierownika ośrodka będzie stosowało się przepisy o współuczestnictwie jednolitym⁴. W ramach postępowań prowadzonych z jego inicjatywy inoże składać wnioski procesowe

1    brać udział w podejmowanych czynnościach procesowych. Wyrok prawomocny w sprawie wytoczonej przez kierownika ośrodka ma powagę rzeczy osądzonej pomiędzy stroną, na rzecz której wytoczył on powództwo, a stroną przeciwną. W ramach tego typu uprawnień kierownik ośrodka może kierować wnioski o ustalenie niezdolności do pracy i stopnia niepełnosprawności. Z tego wynika, że kierownik ośrodka ma uprawnienie do składania wniosków w dwóch grupach spraw:

-    dotyczącej ustalenia niezdolności do pracy regulowanej ustawą z 17 grudnia 1998 r. o rentach i emeryturach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych⁵;

-    związanej z ustaleniem stopnia niepełnosprawności i regulowanej postanowieniami ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Uprawnienia te nie zaspokajają żadnej niezbędnej potrzeby osób korzystających z pomocy społecznej, jednakże przyczyniają się do rozwiązania ich trudnej sytuacji życiowej.

Zadania o charakterze informacyjno-organizatorskim sprowadzają się do składania radzie gminy raz w roku sprawozdania z działalności ośrodka oraz przedstawienia potrzeb w zakresie pomocy społecznej. Zadania te odgrywają istotną rolę, ponieważ wielokrotnie od rzetelności, racjonalności i merytorycznej mądrości tej informacji będą zależały późniejsze działania podejmowane przez radę gminy. Sprawozdanie to jest podstawą dla rady gminy do opracowania strategii rozwiązywania problemów społecznych w gminie i lokalnego programu pomocy społecznej, a strategia i program w sposób pośredni będą wpływały na zakres świadczeń z pomocy społecznej realizowanych przez daną gminę, a tym samym będą wpływały na prawo do pomocy społecznej.

Kierownik ośrodka jest także kierownikiem zakładu pracy. Wynikające z tego uprawnienia -nie w sposób bezpośredni, ale odczuwalny- wpływają na prawo do pomocy społecznej. W szczególności należy zwrócić uwagę na to, że kierownik ośrodka wyznacza politykę świadczeń realizowaną przez pracowników socjalnych, a także w istotny sposób wpływa na „klimat pracy" w ośrodku, tzn. na to, czy pracownicy ośrodka są przychylnie nastawieni do klientów pomocy społecznej, czy też osoby ubiegające się o świadczenie traktowane są w sposób formalny i mocno zbiurokratyzowany. Kierownik w decydujący sposób wpływa też na to, czy pracownicy

1

   C Martysz, YJłaśazDość..., s. 155 i n.

2

   Należy zauważyć, że wojewoda nie dysponuje uprawnieniami umożliwiającymi egzekuqę własnych ustaleń, a nadto odwołania od tych decyzji rozpatruje samorządowe kolegium odwoławcze.

3

   Zob. ustawę z 20 czerwca 1985 z o prokuraturze (Dz. U. z 2002 n Nr 21, poz. 206 z późn. zm.).

4

   Na temat współuczestnictwa jednolitego zob. art. 73 k.p.c

5

Dz. U. z 2004 l Nr 39, poz. 353 z późn. zm.