DSC01836

Rauhut 6. Organizacja pomocy społecznej

do podejmowania decyzji Uregulowanie to jest odmienne od przyjętego w art 39 ust 2 ustawy o samorządzie gminnym, ponieważ na mocy tego przepisu wójt może upoważnić do wydawania decyzji administracyjnych osobę niezatrudnioną w urzędzie gminy¹, a nawet więcej - osobę, która nie ma statusu pracownika samorządowego².

Wójt gminy uprawniony jest do ustalania wykonywania zadań własnych gminy przez ośrodek pomocy społecznej. Uprawnienie to ograniczone jest jedynie do zadań własnych gminy, co nie oznacza, że wójtowi takie uprawnienie nie przysługiwało także w odniesieniu do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej. Z uwagi na to, że wskazane ustalenie kierowane jest do jednostki organizacyjnej podległej wójtowi, będzie ono podejmowane w drodze zarządzenia, przy czym zarządzeniu temu nie będzie przysługiwał status aktu prawa miejscowego i ustalenie to nie będzie mogło stanowić podstawy prawnej wydawanych decyzji administracyjnych, jednakże jako akt kierownictwa wewnętrznego będzie wiążące dla pracowników ośrodków pomocy społecznej.

Gmina stojące przed nią zadania z zakresu pomocy społecznej wykonuje poprzez gminne jednostki organizacyjne. Można je podzielić na dwie grupy: jednostki o charakterze administracyjnym (ośrodek pomocy społecznej) oraz jednostki realizujące świadczenia (ośrodki wsparcia czy domy pomocy społecznej). Jednostki o charakterze administracyjnym zajmują się prowadzeniem postępowań administracyjnych, wydawaniem decyzji administracyjnych i prowadzeniem pracy socjalnej. Jednostki realizujące świadczenia są zróżnicowane - można wśród nich wymienić jednostki realizujące świadczenia w dzień i całodobowe. Mają one jednak cechę wspólną, a mianowicie w sposób bezpośredni zaspokajają potrzeby osób znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej i świadczą im różnego rodzaju usługi.

Wśród gminnych jednostek organizacyjnych o charakterze administracyjnym kluczową rolę odgryrwa ośrodek pomocy społecznej. Jako podmiot prawa pojawił się on wiosną 1990 r., powoływany do żyda mocą uchwał gminnych rad narodowych, stosownie do postanowień ustawy z 20 lipca 1983 r. o systemie rad narodowych i samorządu terytorialnego³. Zgodnie z przepisami miał wykonywać zadania z zakresu pomocy społecznej. Ośrodek ten z jednej strony jest aparatem pomocniczym kierownika ośrodka, a z drugiej przysługują mu prawem określone kompetencje, czyniąc z niego samodzielny podmiot prawa⁴. Takie ujęcie nie jest prawidłowe, ponieważ nie respektuje się teoretycznych ustaleń dotyczących pojęcia organu administrującego⁵ i urzędu jako aparatu pomocniczego⁶. Przyznanie przez ustawodawcę uprawnień ośrodkowi oznacza, że na zewnątrz może być on reprezentowany jedynie przez organ, którym jest kierownik⁷. W tej sytuacji należy przyjąć, że wszelkie zadania stojące przed ośrodkiem są zadaniami kierownika tegoż ośrodka. Jego pozycja prawna ulegała zmianom: początkowo kierownik był podmiotem administrującym, jeśli mocą uchwały rady gminy został wyposażony w uprawnienia do wydawania decyzji administracyjnych⁸. Zgodnie z zapisami nowej ustawy o pomocy społecznej pozycja kierownika uległa zmianie i jego uprawnienia decyzyjne są pochodną upoważnienia udzielonego mu przez wójta. Odrębną kwestią jest to, że udzielenie tych upoważnień odbywa się w sposób obligatoryjny⁹ bądź fakultatywny¹⁰. W przypadku obligatoryjnego udzielenia upoważnienia do wydawania decyzji wójt trąd tę kompetencję na rzecz kierownika, a gdy udziela fakultatywnego upoważnienia, wówczas zachowuje uprawnienia do wydawania decyzji administracyjnych.

Do zadań kierownika ośrodka należy:

-    wydawanie decyzji administracyjnych,

-    działania o charakterze inicjującym wszczęrie innych postępowań,

-    zadania o charakterze informacyjno-organizatorskim.

Kompetencje kierownika ośrodka w zakresie wydawania decyzji administracyjnych będą się sprowadzały do wydawania decyzji admini-

309

1

® Na temat interpretacji art 39 ustawy o samorządzie gminnym i wynikających z tego konsekwencjach zob. A. Szewc, Z problematyki art. 39 ustawy o samorządzie gminnym, PiP 2004, z. 6, s. 55 i n. Odnośnie do przekazywania kompetencji min. w samorządzie terytorialnym zob. J. Niczyporuk, Sytuacja przekazania kompetencji administracyjnej (w:) Jednostka, państwo, administracja - nowy wymiar, Rzeszów 2004, s. 317-324.

2

M. Szewczyk, Udzielanie..., s. 7.

3

   Dz. U. Nr 41, poz. 185 z późn. zm.

4

   Stosownie do postanowień art 110 ust 4 u.p.s. ośrodek pomocy społecznej koordynuje realizację strategii, a w myśląrt 110 ust, 6 może kierować wnioski o ustalenie niezdolności do pracy, niepełnosprawności i stopnia niepełnosprawności

5

   J. Boć (w:) Prawo administracyjne, pod red. J. Boda, Kolonia Limited 2000, s. 124-125.

6

   Zob. E. Ochendowski, Prawo..., s. 210.

7

   Zob. np. art 30 § 3 k.p. czyj. Borkowski (w:) B. Adamiak, J. Borkowski, Kodekss. 251, a także M. Węgrzyn-Skarbek, Organizacja pomocy..., s. 216 i n.

8

   Zob. C. Martysz, Właśchobśc organów samorządu terytorialnego..., s. 95; B. Adamiak, Postępowanie..., s. 34; art 46 ust 5 ustawy z 29 listopada 1990 c o pomocy społecznej.

9

   Art 110 ust. 7 u.p.s.

10

   Art. 20 ust 3 u.ś.r.